ولایت کابل در زون مرکزی کشورموقعیت دارد ، مرکز آن شهر کابل است که پایتخت افغانستان نیز میباشد.
این ولایت در شمال غرب با پروان، در شمال شرق با کاپیسا، در شرق با لغمان، در جنوب شرق با ننگرهار، در جنوب با لوگر و در جنوب  غرب باولایت میدان وردگ سرحد مشترک دارد.

ولایت کابل 939 قریه و 14 ولسوالی ( ده سبز، چهار آسیاب، پغمان، موسهی، قره باغ، استالف، فرزه، کلکان، گلدره، میربچه کوت، سروبی، بگرامی، خاکجبار و شکردره) دارد، همچنان شهر کابل دارای 22 ناحیه میباشد.

                         نقشه شهر کابل

ولایت کابل دارای 4585 کیلومتر مربع مساحت بوده و بیشتر از نصف (56.3%) آن کوها و دشت های ناهموار تشکیل میدهد در حالیکه یک بر سه حصه آن (37.7%) را زمین هموار تشکیل میدهد.
ولایت کابل به اساس معلومات اداره احصایه مرکزی سال 1391 خورشیدی در حدود 3950300 نفوس دارد.
 کابل مرکز اقتصادی و فرهنگی افغانستان میباشد و در 1،800 متری بالای سطح دریا در دره‌ای دراز و باریک بین کوه‌های هندوکش را شکافته و در طول دریای کابل امتداد یافته است.
این شهر همراه با ولایات کندهار ، هرات ومزار توسط بزرگراه‌های حلقوی که در سرتاسر کشور امتداد یافته وصل شده است. کابل همچنین مسیر اصلی شاهراه جلال آباد که به سوی پشاور پاکستان می ‌رود میباشد.

 

                نقشه ولسوالی ها کابل

کابل دارای اماکن تاریخی ، مساجد ، زیارتگاه ها ، باغهای تاریخی و دروازه های مشهور، شاعرای نامی و نویسنده های بلند پایه میباشد.
این ولایت که اقوام تاجک ،پشتون  و هزاره  را در خود جا داده است مردم آن  اغلبا به زبانهاى دری وپشتو تکلم نموده وسنی مذهب هستند. تعدادی از اهل تشییع، هندو و سیک‌ها نیز در این ولایت بویژه در مرکز آن اقامت دارند.
 دروازه های مشهور این ولایت عبارت از دروازه سفید ، دروازه لاهوری ، دروازه گذرگاه ، دروازه سردارجانخان میباشد . کوتل های ارغنده و خیر خانه را هم دارا است

 اقلیم کابل :
ساحه کابل با داشتن چهار فصل اقلیم خشک دارد و سطح سالانه باران در ماهای حمل و ثور 400 ملی متر میباشد.
 در زمستان درجه حرارت بین -15 و -20 درجه سانتی گراد میباشد در حالیکه در تابستان بین +15 و +38 درجه سانتی گراد میرسد.
 در جریان سال ماه جدی سردترین ماه به حساب میرود که درجه اوسط حرارت -12 درجه میباشد، همچنان گرمترین آن ماه اسد میباشد که درجه اوسط حرارت به +35 درجه میرسد.
کابل یک دریا دارد که به نام دریای کابل یاد میشود، دریای کابل از کوهای پغمان سرچشمه میگیرد
کابل دارنده سنگ های قیمتی میباشد، مانند لاجورد و یاقوت نیز میباشد.

آب و هوای کابل تابع وضع عمومی کشور افغانستان است و چون این کشور تقریباً در وسط آسیا واقع است پس عرض و طول جغرافیائی و ارتفاع و امتداد کوه‌ها و دوری از دریا همه از عواملی بشمار می‌روند که در آب و هوای افغانستان تأثیر دارد.

فصل بهار از ماه حمل (مارچ، اپریل) آغاز می‌شود و تا پایان جوزا (می، جون) منظماً ادامه دارد. این فصل را می‌توان، فصل نمو و انبساط خواند. هوا عطرآگین و فضا دلکش می‌شود و از حیث آب و هوا این سه ماه برازنده‌ترین و نشاط‌انگیزترین فصل‌های کابل می‌باشند.
از ماه سرطان (جون، جولای) تا آخر سنبله (اگست، سپتمبر) و موقع تابستان گرم‌ترین ایام کابل به‌شمار می‌رود، اما گرما نه به اندازه‌ئی است که خسته‌کننده باشد و مردم را از کار و فعالیت مانع گردد.
در ماه میزان (سپتمبر و اکتبر) خزان آغاز می ‌گردد و تا پایان ماه قوس (نومبر، دسمبر) ادامه دارد.
خزان فصل برداشتن محصول و جمع‌آوری میوه‌است و کابل از این حیث در این فصل امتیاز فراوانی دارد و ارزانی در همین موقع می‌باشد.
 سه ماه اخیر سال، جدی (دسمبر، جنوری)، دلو (جنوری) فبروری) و حوت (فبروری، مارچ) فصل زمستان کابل است که سرمای بسیار و نزول برف تا پایان آن ادامه می‌یابد.
منابع عایداتى کابل :
زراعت، مالداری، تجارت، خدمات اجتماعی،صنایع  و غیره منابع عایداتى این ولایت میباشد. 16.5% آن در زراعت، 16.9% آنها در مسایل صنعت، معادن و تعمیرات، 50.1%در بخش خدمات رسانی و 16.1% آن در اداره عامه یا حکومت مصروف میباشد.
محصولات عمده زراعتی این ولایت را گندم، جو و ماش تشکیل میدهد. در بخش باغات بهترین محصولات انگور (68%) میباشد و (30%) آن میوه های خسته دار میباشد.
حبوبات خاصتا گندم و کچالو محصولات عمده ولایت محسوب میگردد. در حالیکه گندم در داخل کشور به مصرف میرسد. حاصلات گندم به آن حدی نه رسیده که ضروریات داخلی را مرفوع نماید.
خطرات اضطرارى :
زلزله های کوچک،  سرازیرشدن سیلاب های و لغزش زمین از خطرات عمده اضطراری این ولایت میباشد.
نفوس و دیموگرافی:
ولایت کابل 3950300 نفرنفوس دارد (1391- CSO)  ، تقریبا 78593 خانواده دارد که هر خانواده به سطح اوسط دارای 7 نفرمیباشد. تقریبا 17? نفوس در ولسوالیها و 83? آنها در شهر زنده گی مینمایند ، از مجموع نفوس در حدود 52% ذکور و 48% را اناث تشکیل میدهد.
 سکتور معارف :
سکتورمعارف در کابل نسبت به سایرولایات دیگر، پیشتاز بوده ؛ سیستم تعلیم و تربیه دراین ولایت با آنکه درجریان جنگ هاى تحمیلی چند دهه اخیرتاحدودى متضررگردیده بود اما درحال حاضر 437 باب مکتب شامل 225 باب ابتدائیه ، 78 باب متوسطه و 125 باب لیسه ، در تمامى ولسوالى های این ولایت فعال بوده ومشکل جدى دراین راستا وجود ندارد.
در سطح ولایت کابل 235 باب مکاتب فاقد تعمیربوده و تعمیر 24 باب زیرکار میباشد، هنوز هم هزاران دانش آموزان  دراینولایت در170 باب مکتب درزیرخیمه ها و23 باب آن در منازل کرائی تدریس میشوند. دراین ولایت 253772 شاگرد بشمول 86555 تن از دختران توسط 5299 معلم ازجمله 1629طبقه اناث تدریس میشوند .
به اساس معلومات وزارت تحصیلات عالى ومسلکى درحال حاضر(1392)  درسطح کشور 31  پوهنتون د ولتى  و 80 پوهنتون خصوصى وموسسات تحصیلات عالى فعالیت دارد .
منبع همچنان افزوده است که 150 هزار محصل درپوهنتونهاى دولتى وموسسات تحصیلات عالى وحدود یکصد هزار محصل دیگر درپوهنتون هاى خصوصى که شامل 25 درصد دختران میباشد مصروف تحصیل اند .
سکتورزیربنا و منابع طبیعی:
90 درصد مردم درولایت کابل از نوربرق مستفید اند ، 60 فیصد سرک هاى در ولایت کابل قیریزى و متباقى خامه میباشد .
سکتور زراعت وانکشاف دهات
کابل یک ولایت زراعتى بوده و اقتصاد 90 درصد مردم آن متکى  به زراعت و مالدارى است .
محصولات زراعتی این ولایت که شامل  گندم ،جو وجوارى، پیاز وکچالو ومیوه های مانند انگور، سیب ، زردآلو، وآلو بالو می باشد به دیگر ولایات و خارج کشور صادر مى شود.
کابل داراى 125563 هکتارزمین زراعتى میباشد و تعداد دهاقین این ولایت  بیش از 60 هزار تن تخمین زده شده مى شود.
همچنان حدود یک میلیون راس مواشى شامل بز، گوسفند و گاو، در این ولایت وجود دارد .
فیصدى تولید محصولات دراین ولایت شامل 72 فیصد میوه ، 17 فیصد حبوبات ، 10 فیصد سبزیجات و یک فیصد کرافس میباشد .
رسانه ها :
فعالیت134 رسانه گروهى شامل ( آژانس خبرى ، تلویزیون ، رادیو ، روزنامه ، هفته نامه ، دوهفته نامه ، ماهنامه  ومجله )  در ولایت کابل نسبت به سایرولایات کشور خیلى چشمگیرمیباشد .
درحال حاضر دراین ولایت 30 کانال تلویزیونى ، 34 دستگاه رادیویی ، 14 روزنامه  ، 37 هفته نامه ، 4 نشریه دو هفته نامه ،4 نشریه  ماه نامه،  4 مجله  وهشت  آزانس خبری فعالیت دارد .
به اساس معلومات وزارت مخابرات کشور درحاضر34  تلویزیون در کابل، 52 تلویزیون محلى در ولایات، 61 پروگرام رادیویى در کابل و 156 در ولایات موجود است .
تاریخچه کابل:

تاریخ سیاسی پُراز فراز و نشیب کابل همه سیاستمداران جهان را متعجب نموده است چنانچه کابل همیشه میدان جنگ ها و تصادفات بوده و تاریخ با افتخار آن فراموش ناشدنی است .

شهر کابل در دامنه یی کوه آسمایی و شیر دروازه، به هر دو طرف رود کابل آباد شده و از سطح بحر (دریا) قریب شش‌ونیم هزار فوت ارتفاع دارد.
در زمان قدیم در گرداگرد شهر کابل دیوارهای استواری موجود بود که ارتباط شهر با نواحی آن با هفت دروازه صورت می‌ گرفت، امروز هم آثار دیوارهای شهر بر کوه آسمایی و شیردروازه شاهد استحکام سابقه یی آن است.

کابل اززمره شهری تاریخی و بسیار کهن است که حوادث روزگار رابسیار دیده و چون بر چهارراه تجارتی شرق و شمال و جنوب وغرب واقع شده، اهمیت تجارتی آن خیلی زیاد است. کابل از حیث قدامت با قدیمی ‌ترین شهرهای بلخ و بامیان همسری داشته و در کتاب ریگ‌ودا، نام «کیسبها» برای کابل استعمال شده  است .

ذریای کابل

        قبر سید جمال دین

   شهرک آریا

   قلعه بالاحصار