سفارش تبلیغ
صبا ویژن
دانش

همچنین رودهای «پامیر»، «کوکچه»، «فرخار»، «قندوز»، «خلم»، «بلخ»، «بند امیر»، «پنج شیر»، «رود کند»، «رود غربی»، «رود لوره»، «ترناک رود»، «خاش‌رود»، «فراه‌رود»، «نیزگان»، «تکاب استادن»، «شیرین تکاب»، «سنگ ماشه»، «رود اولنگ» و «رود گز» از جمله رودهایی هستند که در افغانستان جریان دارند.

دریای کابل

رود کابل: این دریا ازمحدوده سنگلاخ سرچشمه گرفته در دره اونی کوه پغمان از دریای هلمند جدا می‌شود سپس جلگه میدان را آبیاری نموده از ولسوالی چهارده، وارد شهر کابل می‌شود در چهلستون با دریای پغمان ودر شینه بارود لوگر ملحق می‌شود سپس در جلگه سروبی با دریای پنجشیر ملحق شده به جلگه جلال آباد می‌ریزد. در اینجا رود کنر هم با اینها ملحق شده از باسول و دکه داخل علاقه آزاد افغان‌ها مهمند می‌گردد. سرانجام به دریای سند می‌ریزد این دریا دارای طول 700 کیلومتر بوده که 460 کیلو مترآن در داخل خاک افغانستان جریان دارد. این دریا اهمیت ستراتیژیکی واقتصادی دارد. مزارع جلال آبادو لغمان که در زمره زمینهای سه حاصله می‌اید آبریزی می‌نماید. در تابستان آب دریای کابل کم می‌باشد ولی در زمستان دارای آب زیاد می‌باشد. در افغانستان بالای این دریا سد ماهیپر درونته ونغلو بمنظور استحصال برق بنا شده‌است. این دریا حدود 25 کیلومتر سرحد بین پاکستان وافغانستان را تشکیل می‌دهد. دریای کنر که از معاونین دریای کابل است درطول سال آب زیاد دارند. رود کنر در حصه نورستان با رود مستوچ یکجا می‌شود از که یخچالهای کوه چیانتر چترال منشع می‌گیرد. در حصه جلال آباد با رود کابل ملحق می‌شود. دولت پاکستان در 20 کیلومتری شهر پیشاور بند را بنام ورسک بالای این دریا بنانموده‌است. در حصه اتک با رود سند یکجا می‌شود.

تاریخچه :  دانشمندی بنام روک می‌نویسد که الکسندر کبیر رود کابل را بنام کوفین خوانده‌است. تمام دانشمندان نظر دارند که نام کابل از نام دریای کابل گرفته شده‌است. در زبان سانسگریت و اوستا دریای کابل را بنام کو یعنی دریا یاد نموده‌است. بسیاری نامهای افغانستان و پاکستان در ریگویدا نوشته‌است. ودرزبان سانسگریت بعداً تغیر نموده‌است. این دریا درطول تاریخ جنبه مذهبی مقدس و اقتصادی را داشته‌ است.

  

      دریای کابل در ساحه شینه                           

دریای کابل درساحه پل بیسود

    دریای کنر

بند آبگر دان در منطقه (شیگی)بالای در یای (کنر) با دوکانال هرکدام به طول یکصدو سی و پنج کیلومتر و بیست و پنج کیلومتر  و همچنین  احداث دستگاه تولیدبرق آبی 45 میگاوات و  انتقال 70 متر مکعب اب کانال به این دستگاه، احداث شبکه ابیاری در دشت گمبیری به ظرفیت آبیاری هفت هزار هکتار زمین، ادامه کانال بند درونته واحداث پل ارتباطی بالای دریای کنر دیزاین میگردد.

رود هیرمند (هلمند):

از کوه‌های «یغمان» در غرب کابل سرچشمه گرفته و 1400 کیلومتر طول دارد و در جنوب غربی افغانستان قسمت کمی از مرز مشترک ایران و افغانستان را تشکیل می‌دهد و مهم‌ترین منبع تأمین آب دریاچه های سیستان و بلوچستان و اراضی زراعی شمالی آن است.

         بند کجکی

رود ارغنداب:

رودخانه ی ارغنداب که در لاتین «آراخوتوس» نامیده می‌شود، رودخانه‌اى است که از نواحى قندهار افغانستان می‌گذرد. این رودخانه در نهایت به رود هلمند می‌پیوندد.

رود ارغنداب واقع در ولایت قندهار افغانستان

سرزمینی که گذرگاه این رود است، نزد تاریخ‌دانان قدیم یونان «آراخوزیا» نامیده شده است.

           دریای ارغنداب

 

رودخانه سنگ ماشه

رودی در ولایت زابل افغانستان که نیروهای آمریکایی در حال عبور از آن هستند

رودی در ولایت ارزگان افغانستان

رودی در دشت لیلی در منطقه شمال افغانستان

رود واخان در دره واخان افغانستان

رود پنجشیر در دره پنجشیر افغانستان

رود کوکچه در ولایت بدخشان افغانستان

رود کوکچه در بدخشان

خاشرود :

از نشیب سمت جنوب سیاه کوه سرچشمه گرفته به طرف جنوب جریان پیدا می کند، عرض این رود در نواحی فراه 108 متر و عمق آن یک متر است در تابستان آب آن خیلی کم بوده ولی در زمستان عبور از آن ممکن نیست.

 

      خاش رود

رود مرغاب:

ای رود که معاون آن رود کاشان است ازنقطه اتصال سفید کوه و تیربند ترکستان سرچشمه گرفته به طرف غرب در وادی وسیعی جریان دارد . در نزدیکی بالا مرغاب رود قیصار هم به آن علاوه شده و پس از عبود از علاقه پنجده وآق تپه رود کشک هم به ملحق مشود و سرانجام پس از طی مسافت 990 کیلو متر در ریگستان قراقرم ترکمنستان می ریزد.

رود بلخ: از غرب کوه بابا سرچشمه گرفته ابتدا به طرف غرب جریان پیدا می کند وبعد از آن به طرف شمال تغیر جهت می دهد و 400 قریه از آب آن استفاده می کند آب آن به رود آمو نرسیده در نواحی دولت آبادچهاربولک وآقچه تمام می شود.

رود سنگلاخ: از تیربند ترکستان سرچشمه گرفته ، سرپل ، شبرغان ،میمنه و اندخوی را سیراب می کند 

رود های هندوکش

رود غوربند: از شرق کوتل شبر سرچشمه می گیرد واز غرب به طرف شمال شرق به فاصله 80 کیلومتر بین هندوکش و اطراف کوه پغمان امتداد می یابد و سر انجام به رود پنجشیرملحق می شود.
رود سرخ آب: از غرب به شمال شرق جریان دارد و سرانجام با معاون بزرگ خود رود سیغان به رود بامیان می ریزد.

رود اندراب: از کوتل خاواک سرچشمه گرفته از شرق به غرب جریان دارد و قراء ده صلاح اندراب، سنگ بران ،بنودشت،امرد ، باجگاه ،خنجان ، گازان را سیراب می کند . و در حد بنو، آب آرزو را با خود گرفته در نواحی دوشی با رود سرخ آب یکجا می شود و به نام رود غوری از پلخمری می گذرد و از وسط بغلان به نام رود قندوز می گذرد و با رود خان آباد یکجا شده درقلعه زال به رود آمو می ریزد.

رود پنجشیر: از کوتل خاواک سرچشمه گرفته تا گلبهار و کوهدامن امتداد می یابد.

رود علیشنگ والینگار: از قسمت جنوب شرق هندوکش سرچشمه گرفته و به طرف جنوب به حرکت خود ادامه می دهد و نورستان را آبیار می کند.

رود کنر: از پشته خونی قلعه بلور داغ یا بنداب پامیر برآمده در ثمر خیل با رود کابل یکی می شود.

رودهای کوه پغمان

 

رود کابل: این رود از دره اونی کوه پغمان سرچشمه گرفته ، جلگه میدان را آبیاری می کند و در حد سرک قندهار مسیر خود را کمی تغیر داده به تنگی للندر به سمت جنوب کوه قرغ داخل می شود بعد از آن به تنک میدان و گل باغ به جلگه ای معروف چهار دهی وصل شده ، پس از عبور از چهارده ، وارد شهر کابل می شود و شهر را به دوقسمت تقسیم میکند و در قسمت تپه مرنجان وبی بی مهر از شهر کابل خارج می شود . وقتی وارد جلگه سروبی شده رود پنجشیر هم از راه می رسد ودسته جمعی از درونته عبور نموده به جلگه جلال آباد می ریزد . در اینجا رود کنر هم با اینها ملحق شده از باسول و دکه داخل علاقه آزاد افاغنه مهمند می گردد . سرانجام به رود سند می ریزد طول این رود 460 کیلو متر است.


رود لوگر: این رود از دامنه گردن مسجد دیمرداد وبلندی جانب جنوب خوات وردک سرچشمه گرفته بعد از آن رخ به شمال سواحل خود را در خوات آبیاری می کند . پس از آن در بین فلات پست شیخ آباد به جلگه شیخ آباد می افتد و پس از آبیاری اطراف و نواحی خود ، از بنی حصار کابل ، علاقه جات شیوکی را آب داده به جلگه بین بتخاک و کابل از پل بگرامی به شمال رود وصل می شود و طول این رود 108 کیلو متر است .

رود غزنی: از سر آب سرچشمه گرفته به طرف مشرق جریان می یابد و از بند صراج و جلگه تورمی گذشته ، وارد جلگه غزنی می شود . وقتی غزنی را آبیاری کرد به جانب غرب دروازه کهنه شهر یا شوسه قندهار متوازی به طرف جنوب به جانب آب ایستاده مقر پیش می رود و در آب ایستاده مقر می ریزد . معاونین کوچک رود غزنی بنام ها ی کل بروی ، تالاب و قره باغ یاد می گردند.

رود ترنک: از دامنه شرقی کوه نمکی سرچشمه گرفته و رو به غرب از علاقه های گیلان و آغو جان می گذرد و پس از آن که آب دره رسته را با خود می گیرد نواحی تو خی را آبیاری نموده و سرانجام د روادی مهمند کاملا به مصرف میرسد و طول این رود352 کیلومتر است.

رود هلمند: از سنگلاخ نزدیک دهانه رود کابل سرچشمه گرفته و از شمال به جنوب غرب کوهستانات هزاره جات را پشت سر گذاشته در گرشک داخل ریگستانها می شود ، فاصله این رود 835 کیلومتر است . گرچه طول این رود تا کول سیستان به 1000 کیلومتر می رسد و به واسطه گرمای زیاد و ریگستانی بودن مسیر ، بیشتر در راه گم می شود . با آنهم آب این رود هیچ وقت خشک نمی شود و جریان آن خیلی تند است.
رود ارغنداب: این رود از دامنه گل کوه و دره لومان سرچشمه گرفته به جانب سطح مرتفع هزاره جات به طرف غرب جریان دارد ، از سنگ ماشه گذشته ، وارد دره کم عرض به حرکت خود ادامه می دهد و در بین علاقه دی چوپان پیش رفته بداخل دره ارغنداب می شود . آب این رود کمی شوری دارد و طول آن 413 کیلو متر است به گرشک نرسیده به رود هلمند می ریزد از این رود در قسمت عوقانی چندان استفاده نمی گردد.

رود های سفید کوه


رود کرم: از قسمت جنوبی سفید کوه سرچشمه گرفته وادی کرم را شاداب می کند و این رود پس از طی فاصله 352 کیلو متر به نزدیکی عیسی خیل به رود سند می ریزد.

رود چمکنی: از کوتل شتر گردن وفلات (ارزه) شروع به حرکت نموده به سمت مشرق پیش م رود و آبهائی که ازسمت شمال می آید باخود گرفته به آب گل غندی یکجا می شوند . طول این رود در خاک افغانستان بیش از 35 کیلومترنیست زیرا پس از آبیاری منطقه چمکنی از نواحی چیری وارد پاکستان می شود .

رود آمو (اوکزس): این رود در پامیر از ارتفاع 4000 متر شروع می گردد و از شمال شرق رو به جنوب غرب جریان پیدا می کند ، در قسمت پنچ خیلی تند و با شتاب است که عبور از آن غیر ممکن است در قسمت شمال شرقی بدخشان رود آمو یک چرخ مثلثی زده بازهم به مسیر خود ادامه می دهد . آمو یکی از رودهای معروف و تاریخی است که اسم آن درالسنه های قدیم ذکر شده و پس از طی مسافت 1400 تا1500 کیلومتر به رود اورال مریزد . رود آمو در خاک افغانستان تقریبا متوازی باهندوکش است که در بین دو فاصله هندوکش و آمو ، سرزمین های موقعیت یافته که موسوم به بدخشان ، قطغن و با کنرهای قدیم می باشد که از شمال شرق به طرف غرب امتداد می یابد . در حال حاضر عرض رود در بسیاری از جاها بیشتر از5 کیلومتر است . قسمت کم عرض آن در نواحی حیرتان واقع شده است.

رودهای کوه سلیمان

رود کومل: این رود از کوه سلیمان سرچشمه گرفته ب طرف جنوب شرق جریان دارد طول آن 352 کیلومتر است. این رود از دیره جات گذشته به سند ملحق می شود.

رود لورا: از حوالی گندوجیه مربوط شعب کوه سلیمان سرچشمه گرفته به سمت شرق جریان پیدا می کند با اینکه به طرف هلمند روان است ولی آبش به هلمند نمی رسد . طول این رود 352 کیلو متر بوده پس از گذشت از علاقه شورابک اخیرا به کول سیستان می ریزد.

رود هاروت: این رود از کوههای جنوب غرب هرات منبع گرفته به جانب جنوب غرب روان است . این رود پس از آبیاری اطراف خود فاصله 431 کیلومتری را طی کرده به آب بند سیستان می ریزد

 


کلمات کلیدی:


نوشته شده توسط 92/3/12:: 10:19 صبح     |     () نظر