آبیاری مزارع زراعتی در افغانستان

افغانستان یک کشور زراعتی است 80فیصد این ملت به زراعت ومالداری اشتغال دارند. زراعت بدون آب ناممکن است. کشت نباتات درین کشور بشکل للمی و آبی می‌باشد. زیاده کشت للم درصفحات شمال افغانستان صورت می‌گیرد. زمینهای جلال آباد و لغمان چون آب فراوان دارند سال 3 حاصل می‌دهند. در قسمتهای غربی وشمال از ولایت کندز الی بادغیس حدود یک میلون هکتار زمین مزروعی در کنار دریای آمو و مرغاب قرار دارد ولی به نسبت عدم ورود تکنالوجی اب این زمینها بشکل دشت ولامزروع باقی مانده‌است اهالی این ولایتها از زمین‌ها بشکل للمی استفاده می‌نمایند. افغانستان دارای 75 بیلون متر مکعب آب سالانه می باشد ولی حدود 25 فیصد یعنی 20 ملیارد آن استفاده نموده متباقی 75 فیصد آن به کشورهای همجوار می‌ریزد. در تاریخ اففانستان زراعت پیشرفته وحفر جویبارها در زمان کوشانیان غزنویان باختران تیموریان بابریان و تیمورشاه درانی مروج گردید. سیتم آبیاری در افغانستان توسط وسایل مدرن نبوده بلکه مانند صدها سال قبل توسط جویهای خاکی آبیاری می‌شود که فیصدی ضایعات خیلی زیاد می‌باشد. قبلاً پلان بود که در پروژه های بند سرده غزنی سد سلما هرات و سد کجکی هلمند زراعت مدرن را مروج نمایند که پروژه تا فعلاً موفق نگردیده‌است. زیاده زمینهای افغانستان بشکل علفچر مورد استفاده مالداران قرار دارد. دهقانان افغانستان آب کشت مورد ضرورت خودرا از آب باران دریا چشمه‌ها (کاریز) عردو چاه بدست می‌آورند.

      طبعیت سرسبز بلخ

اراضی افغانستان از دیدگاه زراعت به 6 گونه تقسیم شده‌است. - زمین‌های مزروعی -زمین‌های تحت غرس نهالها- که هردو قسمت7،8میلون هکتار 11،96 فیصد ساحه خاک را در بر دارد-علفچرها 31 میلون هکتارکه حدود 49 فیصد-- جنگلات 1،9 میلون هکتار 3-فیصد زمین‌های تحت آب وزمینهای غیر مزروعی می‌باشد. اراضی افغانستان طوریست که هرمنطقه دشت ودره اب هوا مخصوص دارند. مثلا ولسوالی سروبی که در30 کیلومتری کابل موقیعت دارد در زمستان برف باری نداردولایت قندهار خوست جلال آباد لغمان گرم سیر بوده در زمستان برف باری ندارد. 1 بر6حصه خاک رادشت تشکیل داده‌است که به مساحت 108704 کیلومترمربع 10،870میلون هکتارمی‌شود. بالاتر از 80 فیصد منبع آبی افغانستان را کوهای هندوکش تشکیل می‌دهد. درمجموع 7،8 میلون هکتار ساحه قابل کشت می‌باشد. ازجمله 3،3 میلون هکتار (181?5میلون جریب) آبی 4،5 میلون هکتار(22،5میلون جریب) للمی و یابارانی وجود دارد. ازجمله 4 ملیون هکتار تحت کشت می‌باشد. در سال 2010 حدود 3،1 میلون هکتار تحت زرع علوفه جات و از جمله 2 ملیون هکتار تحت زرع گندم قرار داشت. زمین‌های سیر آب حدود 1،8 میلون هکتار را دربر دارد. در 1،44 میلون هکتار به نسبت آب کافی دوبار کشت می‌شود طور طبیعی به جز چند نبات محدود همه نباتات درین خاک می‌رویند. دراکثر نقاط شمال جنوب وجنوب شرقی افغانستان حرارت در تابستان به 45 درجه می‌کشاند. زیاد ترین آب درین مناطق بمصرف می‌رسد سطح تبخیردرین مناطق زیاد بوده در معیاد 3-6 روز زمین دوباره خشک می‌شود. حرارت زمین الی 20 درجه بیشرازحرارت هوا می‌باشد. خشک سالی درهمین مناطق بروز می‌کند.

آبرسانی وکانالیزاسیون شهری

آبرسانی کلتور است که سالها قبل درمیان جوامع بشری افغانستان وجود داشته‌است. مردم از سه منبع یعنی جویها چاه‌ها و چشمه آب می‌نوشیدن. دربعضی محلات بخصوص در شمال افغانستان مردم آب آشامیدنی خویش را در حوضهای سرباز ذخیره می‌نمودند. دربعضی محلات مردم زیر تپه و کوه را حفر نموده در آنجا برف زمستان را جمع می‌نمودند. در تمام سال ازین آب استفاده می‌نمودند. همه اینگونه آبها عاری از خطر نبوده در بعضی مواقع امراض چون کلرا لشمانیا وملاریا باعث خطر جدی باشندگان همان محل می‌گردید. تا فعلاً مردم دهات بنا بر عدم دانائی کافی عقیده دارند آب روان که هفت ملاق زد آب پاک است. بنیاد رسانیدن آب صحی در شهر کابل توسط عبدالرحمن خان آغاز گردید. برای اولین بارآب صحی در درمانگاه ابن سینا تهیه گردید. سپس درزمان شاه امان‌الله کار انتقال آّب آشامیدنی مردم کابل از حوض طبعی کوه پغمان به اکمال رسید. نلهای آب در چندین نقطه شهر غرض استفاده مردم نصب گردید. در زمان ظاهر شاه اولین فابریکه کوچک تصفیه آب درشهر کابل نصب وبه شهریان کابل حدود چهار ساعت آب میرسانید به همین ترتیب پروژه آبرسانی در ولایات هرات مزارشریف جلال آباد آغاز گردید. ریاست آبرسانی در اکثر مدارس ولایات وولسوالی‌ها نصب پمپ دستی یا بمبه رانمود. دربعضی پروژه‌ها که روسها وامریکایها کار می‌نمودند توانستن توزیع 24 ساعته آب آشامیدنی را مهیا کنند این پروژه‌ها مانند مکرویان اول، دوم سوم وچهارم، پروژه تفحصات مزارشریف و پروژه فارم غازی آباد پروژه فارم سمرخیل پروژه وادی لشکرگاه پروژ مالداری هرات وغیره بودند. تسلسل توزیع آب اشامیدنی به نسبت جنگهای داخلی الی امروز قطع گردید. پس از سال 2002 دوباره پروژه‌های آبرسانی توسط ایالات متحده امریکا آلمان وسایر کشورها از طریق چند مراجع به خصوص ریاست آبرسانی و وزارت انکشاف دهات وزارت شهر سازی تحت کار گرفته شد. طبق راپور یونیسف الی اکنون 16،8ملیون افغان یا 70فیصد خاک آّ ب صحی آشامیدنی ندارند. قربانی آب غیر صحی در درجه اول اطفال است فعلاً در افغانستان از هر چها طفل یکی آن می‌میرد. درسال 50000 طفل بالاثر مرض اسهال که ناشی از آب غیر صحی است می‌می‌میرند. فعلاً اداره بانک انکشاف جهانی اداره آغا خان, UNHCR,DACAAR, USAID, واز کشور آلمان کمپنی ,GTZ,INVENT, KFW در پروژه آبرسانی همکاری می‌نمایند.

دراین اواخر بانک جهانی خواست تا دولت افغانستان از تجربه آبرسانی وفاضلاب کشور هند وبرازیل استفاده بعمل آورند. این سازمان تلاش دارد تا افغانستان از آبهای سطحی خویش در صنعت و آشامیدن استفاده نمایند. بدین منظور قرارداد بین هند و افغانستان به امضا رسید. میزان سرمایه شرکت آب و فاضلاب افغانستان یک میلیارد و 590میلیون افغانی ویا سه میلیون و400هزار دلار اعلام شد. در این نشست اعلام شد که بانک جهانی و اداره توسعه بین‌المللی آمریکا 41میلیون دلار برای مدت پنج سال برای توسعه فعالیت‌های آبرسانی در اختیار شرکت آب و فاضلاب افغانستان قرار خواهد داد. هکذا بانک جهانی اعلام کرد که برای بازسازی پروژه‌های سیستم آبیاری بخش کشاورزی در مناطق روستایی افغانستان، مبلغ 33میلیون و  500هزار دلار کمک اختصاص داده‌است. این مبلغ در احیا و بازسازی  93پروژه کوچک و بزرگ، توسعه تاسیسات هواشناسی آب در  30 ایستگاه و شش دستگاه آزمایشگاه اندازه‌گیری گل و لای هزینه خواهد شد. این نهاد مالی هفت سال قبل، ? 40?میلیون دلار برای بازسازی پروژه‌های اضطراری آبیاری در کابل، جلال آباد، قندهار، هرات، کندوز، هرات و مزار شریف اختصاص داده بود که از آن زمان تاکنون این کمک‌ها به  53میلیون دلار رسیده‌است. سیستم آبیاری بخش کشاورزی کشور در سه دهه گذشته به علت دلایل متعدد آسیب زیادی دیده‌است. در حال حاضر بیش از یک میلیون هکتار زمین نیاز به بازسازی و احیای سیستم آبیاری دارد. طوری که  12درصد زمین‌ها قابل کشت است و  85درصد آن نیاز به آبیاری دارد فعلاً  25درصد سیستم آبیاری افغانستان فعال است.

طبق اظهارات شرکت آبرسانی افغانستان تنها دو میلیون نفوس در سراسر کشور دسترسی به آب آشامیدنی صحـــی دارند. حال آنکـــه نیاز مندی مردم به آب درسطح کشور، 300 هزار مترمکعب در 24 ساعت بوده و سالانـــه 936?68 ملیون متر مکعب آب مورد ضرورت مـــردم می‌باشد. به گفته رئیس شرکت آبرسانی افغانستان همین اکنون در سراسر کشور 55 مخزن آب زیر زمینی و 56 مخزن آب ارتفاعی وجود دارد که حجم مخازن به 62351 متر مکعب می‌رسد. مقدار پمپ شدن روزانه آب در کشور به 97534 متر مکعب آب تولید شده و 1576 نل‌های آب عامه‌است کـــــه مردم از آن استفاده می‌کنند. این در حالیست کـه در سطح کشور 124 ملیون مترمکعب آب‌های شیرین موجود است. تولید آب در افغانستان توسط مراجع رسمی وشخصی 140هزار مترمکعب می‌باشد. تا فعلاً درسطح کشور 45666 عدد بمبه دستی نصب گردیده‌است. شهر کابل که دارای چهار میلون نفوس دارد دارای مجموعی 34هزارمتر مکعب آب تولیدات دارد که همه آب تحت العرضی است. شهر کابل دریک سال توانای 44 میلون متر مکعب را دارد که این آب ناکافی بوده از چاههای اطراف کابل استفاده بعمل می‌آید. آب شهر کابل از42 حلقه چاه عمیق، دو کاریز وسه پروژه بزرگ در سه نقطه شهرکابل بدست می‌آید. شهر کابل دارای 30تا 35هزار چاه خود سر دارند. مردم روزانه حد اقل 3500 مترمکعب آبرا استخراج می‌نمایند. تمامی پروژه هاو بلند منزل‌های شخصی از خود چاه عمیق دارند به همین ترتیب فاقد کانالیزاسیون. در کنارهر تعمیر چاه فاضلاب نیز حفر گردیده‌است.

طبق اظهارات نجیب اله پتان رئیس عمومی آبرسانی وکانالیزاسیون از سال 2002 به اینسو مطالعات تخنیکــی 34 ولایت افغانستان را توسط متخصیصین بــــانک جهانـــی، کشور جرمنــی و USAID انجام داده شده‌است. طبق همین مطالعات پلان سرمایه گذاری طی سه مرحلـــه یعنی کوتاه مدت، میان مدت و دراز مدت ترتیب شده‌است که فعلاً پلان مرحله کوتاه مدت در حال تطبق قرار دار. اکنون در 17 شهر، شبکه‌های خدمــــات آبـــرسانـــــی فعالیت دارد. درمجموع از6،6 ملیون نفـــوس شهری نشینان به دو ملیون نفوس خدمات آبرسانی را مهیا گردیده‌است. مرحله (کوتاه مـــدت) با تمویل مشترک بانک جهانــــی و وکشور آلمان به هزینه 50 ملیون دالراز 2007 شروع گردیده در اخیر دسمبر2010 به پایه اکمال رسید.30 ملیون دالر سرمــایـــه گذاری در 14 مرکز ولایات به کمک بانک جهانی رویدست است.

تشکیل آّب در کره زمین

قبل از سال 1380 تصور می‌شد که این ماده در زمین بالاثر عملیه autogasing گازات آتشفشان تولید شده‌است. ولی درسالهای پس از 1380 یک پارچه بزرگ از یخ از نزدیک زمین گذشت کمپنی ناسا توته ازین یخ را که با خاک مخلوط بود به زمین آورد پس از تحقیقات چند واضع گردید که آب در اثناع ساختن ستاره گان ساخته می‌شود. در22 جولای سال 2011 ابر را دریافتن که 140 تریلون چند بزرگتر از حجم زمین بود. بناعاً آبی که در زمین است در زمین ساخته نشده بلکه از فضای خارج آمده‌است. زیرا دوبرسه حصه زمین آب است.