پل دوستی بین افغانستان و آسیای میانه
بندرگاه حیرتان شهر کوچکی است که در سرحد بین ازبکستان وافغانستان واقع شدهاست. این شهر در شمال ولایت بلخ قرار داشته یکی از بندرگاههای مهم تجارتی افغانستان بشمار میرود. خط سرحد بین این دو کشور را آمودریا تشکیل دادهاست. در سال 1982 در بین این دو کشور پل دوستی توسط دولت اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی سابق ساخته شدهاست که افغانستان را به تمام کشورهای آسیای میانه و روسیه و چین ارتباط میدهد. اتحاد جماهیر شوروی در سالهای 1983 و 1984 برای گسترش نفوذ خود در افغانستان ساخت شهرکی چهل هزار نفری را در حیرتان طرحریزی کرد تا از این طریق جابهجایی پرسنل و تجهیزات شوروی به اینسوی مرز تسهیل شود.
راه حیرتان یکی از امنترین راه تجارتی افغانستان در طول 33 سال جنگ بودهاست. سایر بنادر تجارتی افغانستان بنا بر معضلات سیاسی بین دولتین اکثراً بسته بودهاست. ارتفاع حیرتان از سطع بحر 300 متربوده دارای آب و هوای گرم میباشد. پیداوار این شهر شکار ماهی لقه از دریای آمو میباشد.
راه آهن
احداث پروژه راه آهن حیرتان گوری مار در 22 جنوری 2010 توسط کمپنی ریل ازبکستان به سرمایه 170 میلون دالر آغاز در جون 2011 به بهره برداری سپرده شد. این راه آهن 10 کیلومتر بطرف شهر تِرمِذ و 75 کیلو متر تا ترمینال گوری مار فاصله دارد. بودجه این راه آهن را بانک توسعه آسیایی از همکاری مالی کشورهای امریکا جاپان تأمین نموده است . از جمله مبلغ 5میلون دالر آنرا دولت افغانستان پرداختهاست. مرحله دوم این پروژه تعمیر راه آهن تا شیرخان بندر و بندر بحری چهار بهار کشور ایران میباشد.
عواید بندر آقینه ولایت فاریاب به بیش از 2ملیارد افغانى رسیده و تاجران این بندر را نظر به تسهیلاتى که دارد، نسبت به بنادر دیگر ترجیح میدهند.
بندر آقینه، در ولسوالى اندخوى فاریاب و در سرحد با ترکمنستان واقع بوده و اموال تجارتی از کشورهای آسیای میانه، اروپا، امارات متحده عربی، ایران و چین وارد مىگردد.
صادرات این بند را بیشتر محصولات زراعتی، میوه خشک مانند پسته و بادام و صنایع وطنى چون قالین، گلم و پوست حیوانى تشکیل میدهد.
عواید گمرک آقینه در سال گذشته، به بیش از 2ملیارد و 213 ملیون افغانى مى رسید، که 57 درصد افزایش را نسبت به سال 1390 نشان میدهد.
3- بندر آی خانم
کارساخت تاسیسات گمرکی بندر آی خانم در ولایت تخار به زودی آغاز خواهد شد. رییس امور ساختمانی ریاست عمومی گمرکات آقای حیدر اتمر می گوید که کار مقدماتی این پروژه آغاز شده وساحه صد جریب زمین برای آن در نظر گرفته شده است.
نمایی ازشهرتالقان
این پروژه بیش از ده میلیون دالر هزینه بر میدارد که توسط کشور جاپان حمایت مالی می شود.
بندر تجارتی آی خانم از بنادر مهم در شمالشرق افغا نستان است. باز سازی این بندر می تواند در تقویت روابط تجاری با کشورهای آسیا ی میانه سودمند واقع شود.
4-شیر خان بندر
شیر خان بندر درشمال افغانستان بین مرزتاجیکستان و افغانستان قراردارد. بین شیرخان بندر و تاجکستان دریای بزرگ آمو قراردارد که توسط پل پنج باهم ارتباط یافتهاست
شیر محمد ناشر از قبیله خروتی قوم غلجائی یکی از بزرگان و خانهای مشهور این قوم بود که در تاریخ افغانستان به نام شیرخان مشهور است. پس از انکه حبیبالله کلکانی ازدست نادر خان شکست میخورد قوای شیرخان به قصد سرکوب یاغیان و نافرمانان بطرف شمال افغانستان پیش میرود و شیرخان تا مرز افغانستان و تاجکستان را به تصرف خود در میآورد. نادرشاه به منظور استقرار اوضاع فرمان میدهد تا شیرخان و افراد او در ولایت کندوز مقر دایمی اختیار نمایند. شیزخان را درسال 1309 شمسی به منصب والی قندر مقرر میگردد. او پس از چند سالی یکی از زمینداران بزرگ و پرقدرت کندز میگردد. غلام سرور ناشر یکی از فرزندان شیرخان در شهر کندز مراکزی چون شیر خان بندر، شرکت تولید روغن پنبه دانه یا « سپن زر»، هتل سپن زر، موزه را تاسیس مینماید. شیرخان توسط هاشم خان کاکا محمد ظاهر شاه به قتل میی رسد.
بتاریخ 26 آگست سال 2007 که پل پنج (شیرخان بندر) توسط دو رئیس جمهور افغانستان و تاجیکستان حامد کرزی و امام علی رحمان افتتاح گردید که از آن تاریخ تا امروز این پل توانسته سهولت های زیادی را برای تجار و مسافرین دو کشور فراهم سازد و روزانه دهها عراده موتر و لاری حامل اموال تجارتی از این پل تردد نماید.
این پل بمساحت 672 متر طول و 11 متر عرض به هزینه 37500000 دالر امریکائی که بکمک ایالات متحده امریکا و کشور شاهی ناروی ساخته شده است یکی از جمله دست آوردهای بزرگ د وکشور و سمبول از دوستی و همکاری میان دو کشور افغانستان و تاجیکستان بحساب میرود.
ناگفته نماند که ایالات متحده امریکا 14500000 دالر دیگر را بمنظور تکمیل نمودن تجهیزات دو طرفه سرحد میان افغانستان و تاجیکستان نیز عهده دار گردیده است.
"این بندر افغانستان را با ترکمنستان، قزاقستان و ایران وصل می کند. پس از رسیدن اموال ، مسوولین تاریخ و کیفیت مواد را چک کرده، گمرک می کنند."
" بندر تورغندی در اواخر دوره ظاهر شاه حدود بیشتر از چهل سال قبل از امروز به شکل ابتدائی ایجاد شد.
نود فیصداموال وارداتی این بندر را آهن با ب، و %10 فیصد دیگر را صادرات ما میوه خشک، سمنت و کچالو تشکیل می دهد.
این بندر حدود 200نفر کارمند اداری و500 نفر خدمه داردو سالانه در حدود 80 ملیون افغا نی عاید از این بندر به دست می آیند.
اسلامقلعه نام شهری در ولایت هرات واقع در نقطه صفر مرزی افغانستان با ایران است. این شهر دارای گمرک فعالی است و بازرگانی و رفتوآمد زیادی در آن صورت میگیرد. این گمرک که با نام گمرک اسلام قلعه شناخته میشود در جوار گمرک دوغارون در کشور ایران قرار دارد.
اسلامقلعه دارای روستاهایی به نام کلاته تاجیکها و کلاته پر بز و قدوس آباد میباشد. قدوسآباد شهرکی است که خط عبوری برای رفتن به هرات میباشد.
شهر اسلام قلعه وشهرکها و روستاهایی که در اطراف آن قرار دارد تحت امر ولسوالی کهسان میباشند.
بندر اسلام قلعه به شهرستان تایباد نزدیک است وبیشتر مردم تایباد با مردمان اسلام قلعه خویشاوند هستند.
7-بندر ابونصر فراهی
گمرک مرزی میل 78 در بندر ابونصر فراهی افغانستان در مرز خراسان جنوبی به عنوان معبر رسمی دو کشور به بهرهبرداری رسید.گمرک مرزی میل 78 در زمینی به مساحت یک هزار متر مربع و زیربنای یک هزار و 400 مترمربع با هزینه 5/8 میلیارد ریال از محل کمکهای بلاعوض ایران به بازسازی افغانستان ساخته شده است.
عواید این بندر سالانه بیشتر از 100 ملیون افغانی است.
8- بندرپل ابریشم نیمروز
عواید گمرک نیمروز یک میلیارد افغانى بیشتر شده است
عواید گمرک ولایت نیمروز، در نیمه سال مالى جارى به بیش از پنج میلیارد و 517 میلیون افغانى رسیده است.
عواید، از آغاز سال مالى(جدى1392) تا پایان جوزاى سال 1393، به دست آمده است که نسبت به مدت مشابه سال گذشته، یک میلیارد افغانى افزایش را نشان میدهد.
اموال و اجناس ایرانى شامل نفت، کود کیمیاوى، گچ، سمنت، آهن گادر، مواد خوراکه، لبنیات و پودر لباس شویى تشکیل میدهد.
رییس گمرک نیمروز میگوید که پنجاه درصد اموال و اجناس دیگر، شامل پرزه جات موتر، وسایل الکترونیکى و رخت از چین و کشورهاى اروپایى مى باشد.
بندرعباس تا پل ابریشم، بیش از1500کیلومتر فاصله دارد و به تناسب بندر اسلام قلعه، هر کانتینر از راه پل ابریشم 1500 دالر مصرف کمتر بر میدارد.
9-گمرکسپینبولدک
سبین بولدک شهر مرزی است که در جنوب ولایت قندهار افغانستان در شمال کویته پاکستان واقع است.. این شهر درست در کنار خط دیورند مرز با پاکستان موقیعت دارد. سپین بولدک دومین پورت ورود عمده میان افغانستان و پاکستان است. که طرف پاکستان را بنام چمن و طرف افغانستان را سپین بولدک می گویند.
در سال 1891 دولت استعماری بریتانیا خواست سیستم راه آهن هندوستان را گسترش دهند که بر دلایل سیاسی نتوانست این سیستم را در داخل افغانستان گسترش دهند. در حال حاضر راه آهن پاکستان از شهر مرزی چمن از طریق تونل خوجک از راه قلعه عبداله گذشته الی سپن بولدک توقف نمودهاست. اسپین بولدک، افغانستان کمتر از 10 کیلومتر از چمن پاکستان فاصله دارد.
10-بندر غلام خان
سه شنبه 19 حوت 1393 ساعت 12:09
کار ساختمان گمرک سرحدی و کمیساری پولیس سرحدی در بندر غلام خان خوست تکمیل و روز گذشته به بهره برداری سپرده شد.
این دو ساختمان در 35 جریب زمین به هزینه 390 ملیون افغانی کمک امریکا ساخته شده است.
بندر غلام خان خوست تمامی معیارهای ترانزیت رسمی را در خود جا داده و در ده سال گذشته همواره بر استفاده از آن تاکید شده است، اما تا کنون به گونه رسمی از این بندر استفاده ترانزیتی نشده است.
به گفته آگاهان، بندر غلام خان خوست در تناسب به سایر بندرهای کشور که با پاکستان وصل اند، فاصله کوتاه دارد و از نگاه امنیتی نیز مشکلات چندانی در آن دیده نمی شود و باید از آن برای ترانزیت کالاها استفاده شود.
11-بندر تورخم
06 اسد, 1392, 00:39
افغانستان محاط به خشکه نیاز مبرم به بنادر ترانزیت برای ادامه تجارت با آب های گرم دارد. بندر سرحدی تورخم و سپین بولدک افغانستان هر دو از مهمترین مسیر ترانزیت مال التجاره بین افغانستان و پاکستان است.
کارشناسان می گویند که اهمیت این دو بندرسرحدی وابسته به موقعیت جغرافیایی افغانستان می باشد اما بندر تورخم بزرگترین مسیر ترانزیتی برای افغانستان تلقی می شود.
بندر سرحدی تورخم یکی ازمزدحم ترین نقطه تجارتی میان افغانستان و پاکستان می باشد و آن بندر به مناطق مرکزی به شمول کابل و شمال آن کشور نزدیک می باشد.
سرحد سپین بولدک نیز از طریق منطقه سرحدی چمن دروازه مهم تجارتی برای افغانستان می باشد که به مناطق مرکزی، جنوبی نزدیک تر می باشد.
هر دو این بندرهم سرحد با پاکستان برای ترانزیت افغانستان مهم می باشد اما بندر تورخم از نگاه امنیت و نزدیکی به کابل، شهری که یک بر چهار حصه نفوس کشور در آن زیست دارند، مهم تر است. زیرا رفت و آمد و تجارت بیشتر می باشد."
درحالی که کار اعمار گمرک ولسوالی سپین بولدک با هزینه 25 میلیون دالر، 70 در صد تکمیل شده است این بندر از تجهیزات ناچیز گمرکی تا اکنون برخوردار بوده است.
براساس آمار اتاق های تجارت و صنایع افغانستان، حجم تجارت ثبت شده و ثبت نا شده ای افغانستان با پاکستان در حدود 400 میلیارد دالر و واردات آن در حدود 250 ملیون دالر می باشد.
کلمات کلیدی: