ولایت سرپل در زون شمال کشور موقعیت دارد، سابق یک ولسوالى ولایت جوزجان بود و درسال 1367 به سطح ولایت ارتقا کرد. این ولایت از هفت ولسوالى( کوهستانات، سوزمه قعله، سنچارک، گوسفندى، صیاد و بلخاب) تشکیل گردیده و مرکز آن نیز سرپل میباشد.
ولایت سرپل در بین  35 درجه و 30 دقیقه شرق، 36 درجه و 13 دقیقه شمال، 66 درجه و 30 دقیقه شرق و 65 درجه و 2 دقیقه شرق موقعیت دارد و از سطح بحر 640 متر ارتفاع دارد.
این ولایت در شمال با ولایت جوزجان، در شرق با بلخ، در جنوب با غور و بامیان ، درغرب با فاریاب و در جنوب شرق با ولایت سمنگان همسرحد است.
 ولایت سرپل در 603 کیلومترى کابل موقعیت دارد و از ولایات درجه سه کشور شمرده میشود. این ولایت از بابت ساختار جغرافیوى یک منطقه کوهستانى کشور خوانده میشود که 75 در صد زمین آن از کوه ها ومتباقى آن از زمین هاى هموار تشکیل گردیده است.
مساحت سرپل 16385 کیلومتر مربع است و اقوام باشندگان آن از ازبک، پشتون، تاجک، هزاره، بلوچ، ایفاق و بعضى اقوام دیگر افغانستان تشکیل شده که 94 درصد آن در قریه جات و متباقى آن در شهر زندگى دارند.
سرپل از ولایات است که   معادن نفت و مس در آن بیشتر است.
واحد هاى ادارى:
ولایت سرپل به شمول مرکز از هفت واحد ادارى تشکیل شده است که عبارت است از :
سرپل ( مرکز)، کوهستانات، سوزمه قعله، سنچارک، گوسفندى، صیاد و بلخاب

اقتصاد و تجارت:
 
روند اقتصادى سرپل هنوز هم تاحدى توقع پیشرفت نکرده و هنوز هم مشکلات اقتصادى مردم از طریق کشت و زراعت حل میگردد و تجارت هنوز هم  شکل سابقه و دهاتى دارد.
ولایت سرپل در گوشه شاهراه بزرگ شمال موقعیت دارد که از اثر آن وضعیت تجارتى نیز در آن از رشد باز مانده است.
 
بازار مرکز سرپل از چند دکان و مارکیت کوچک و بزرگ تشکیل شده که یک ولایت مصرفى ولایات شمال به ویژه شهر مزارشریف خوانده میشود. بخش اعظم مواد فروشى این بازرا از محصولات زراعتى قریه جات و مناطق دور دست تهیه میشود.
 
اما اخیراً یک سلسله امیدوارى ها پیدا شده که وضعیت اقتصادى و تجارى  این ولایت با استخراج معادن نفت پیشرفت خواهد کرد.
 
دریا ها و بند ها :
دو دریا موسوم به تور و سپین در سرپل جریان دارد که زمین هاى زراعتى از آن آبیارى میشود.
در فصل زمستان آب این دریاها کمى خوب ؛ اما در فصل تابستان که نیاز به آبیارى زمین هاى زیات میشود، کفایت نمى کند.
کار روى سیستم قطریى آبیارى زمین نیز در این ولایت جریان دارد و اگر تطبیق گردد، پس بخش زیاد زمین هاى خاره سرسبز خواهد شد.
زراعت :
 
 هر چند کوها و تپه هاى خاکى در این ولایت وجود دارد ؛ اما زمین هاى زراعتى و هموار نیز در آن  موجود است.
در مجموع 111000 هکتار زمین زراعتى ، 50000 هکتار زمین آبى ، 60000هکتار زمین للمى و 18000 هکتار باغات در این ولایت وجود دارد.
 مزارع گندم، جو ، جوار، انگور، زغر، کنجد ، خربوزه و تر بوز در این ولایت وجود دارد؛ اما علاوه بر آن بخش مالدارى نیز در این ولایت رشد کرده و برخى بیشتر مردم دهات نیازى اقتصادى خود را از نگهدارى   گوسفندها  مرفوع میسازند.
 
 معادن:
ولایت سرپل داراى مواد نفت و معادن میباشد. ظرفیت چاه هاى موجود نفتى در این ولایت 2،8 میلیون متر مکعب تخمین شده است.
چاه هاى مشهور نفتى این ولایت عبارت است از :
 
  معدن نفتى انگوت که 15 نقطه تفحصاتى استخراجى دارد. معدن نفت قشقرى که 10 نقطه تفحصاتى استخراجى  دارد.معدن آق دریا که 8 نقظه تفحصاتى استخراجى دارد و معدن بازار کمى نفتى  که 8 نقطه تفصحاتى استخراجى دارد.
 
کلتور:
 فعالیت هاى کلتورى و فرهنگى در ولایت سرپل نسبت به سایر ولایت کمرنگ است.  هر چند بخش رادیو تلویزیون ملى در این ولایت فعالیت دارد ؛ اما نمایندگى هاى رسانه هاى دیگر در این ولایت صفر است ؛ اما یکتعداد رسانه ها  و نهاد هاى محلى در این ولایت فعالت دارد.
 
در این ولایت علاوه بر تلویزیون ملى، برنامه هاى تلویزیون هاى طلوع ، اریانا و شمشاد نیز در این ولایت دیده میشود.
 
علاوه بر آن یک رادیو محلى موسوم به بانو نیز دراین ولایت فعالیت دارد. علاوه بر رادیو یکتعداد گاهنامه ها چون پیام شورا، سیماى زن، آینه زن، امبیر و سرپل نیز در این ولایت فعالیت دارد.
 
اتحادیه کلبه سبز، کهکشان  و نهاد قلم از نهاد هاى است که از آن نام گرفته میتوانیم .
 
 معارف:
 
 به اساس معلومات ریاست معارف سرپل، در این ولایت 389 باب مکتب فعال  و 160 هزار شاگرد که 40 درصد آن د ختر است، مصروف فراگیرى تعلیم در آن مییباشد.
امور تدریسى این تعداد مکاتب توسط 3500 معلم قرار دادى و اجیر پیش برده میشود.
علاوه بر آن 18 باب مدرسه دینى، یک مرکز تربیه معلم با داشتن پنج بخش در پنج ولسوالى هست، پنج مکتب مسلکى ( دو باب مکتب زراعت، یک باب مکتب مواد برقى، بازسازى و نفت ) میباشد.
یک لیسه خصوصى به نام راه دانش نیز در سرپل فعالیت دارد.
 
 همچنان پوهنتون سرپل با فعال شدن پوهنحى تعلیم و تربیه از سال گذشته آغاز به فعالیت کرده است.
اخیرا کارهاى اعمار یک پوهنتون خصوصى موسوم به امیرشیرعلى نوایى نیز در این ولایت آغاز گردیده است.
 
مشاهیر:
ابومسلم خراسانى، امام یحی، الفریخون، ابوعبیدجوزجانى، مولانا خدیم، اسماعیل بلخى، منهاج السراج، قارى عظیم، سیف الدین نورى، سید میر حسینى و ...
 
  بازى ها:
ولایت سرپل علاوه بر آن که در ده سال گذشته از پیشرفت هاى مختلف به عقب مانده، در بخش بازى هاى نیز به عقب مانده است.
در این ولایت علاوه بر بزگشى ، بازى هاى خوسى، بیدى، چهارمغز ... و دیگر نیز  مروج است ؛ اما علاوه بر آن بازى فوتبال نیز شایقین زیاد دارد و کلپ هاى سپورتى در این ولایت دیده میشوند.

بلخاب