ولایت پروان یکى از ولایات مرکزى و درجه دوم افغانستان میباشد که در 64 کیلومترى شمال کابل پایتخت کشور موقعیت دارد.
این ولایت با ولایات میدان وردک، بامیان، بغلان، پنجشیر و کاپیسا همسرحد و مرکز آن شهر چاریکار میباشد.
 ساختارتشکیلاتى :
ولایت چاریکا از شهر چاریکار( مرکز) و ولسوالى هاى بگرام، کوه صافى، جبل السراج، سالنگ، سیدخیل، شینوارى، سیاه گرد، شیخ على، غوربند و سرخ پارسا تشکیل شده است.

 ساختارقومى، مساحت و نفوس :
مساحت ولایت پروان از سوى یکتعداد منابع درحدود 5715 کیلومتر مربع و تعداد نفوس آن درحدود 6000 هزار تن تخمین شده ؛ اما یکتعداد منابع دیگر نفوس و مساحت این ولایت کم و زیاد از این رقم میدانند.
مجموعه قریه هاى این ولایت به 1322  میرسد که ز اقوام تاجک، پشتون، هزاره، ترکمن و پشه یى ها  تشکیل شده؛ اما اکثریت شان تاجک و پشتون است.
 قوم ترکمن تنها در بعضى مناطق شینوار و افراد مربوط قوم پشه یى نیز در قریه ( پشان) مرکز پروان سکونت دارند.
در ولسوالى کوه صافى تنها  پشتون ها، در سالنگ تنها تاجک و قوم هزاره در ولسوالى هاى سرخ پارسا و شیخ على پروان سکونت دارند ؛ اما باشندگان مناطق دیگر این ولایت مشترکاً از اقوام پشتون، تاجک و هزاره تشکیل شده اند.
 اماکن تاریخى و فرهنگى پروان :
ولایت خُرم و سرسبز ولایات پروان که زادگآه اصلى امام اعظم رحمت الله علیه میباشد، داراى مناطق تاریخى در جبل السراج، چاریکار و بگرام است .
کاخ جبل السراج درسال 1907 میلادى در زمان سلطنت امیر حبیب الله خان اعمار شده است.این کاخ که بام "سراج الامصار"مسمى بود، تا زمان پاچاهى غازى امان الله خان( تا1297) بحیث  مقر سلطنت کار گرفته مى شد .
 این کاخ در زمان جنگ ها شدیداً متضرر شد ؛ اما تاکنون( ماه دلو سال 1390 خورشیدى) اعمار نشده .
92 تن از اصحاب  مبارک رسول اکرم ( ص) به شمول "شاه یوسف قتال" نیز در منطقه هوفیان که در غرب شهر چاریکار موقعیت دارد، به شهادت رسیده و مقبره هاى آن نیز در همان جا است .
 همچنان زیارت هاى سیدعباس جان آغا، سید جعفرمجرد و میرجهان نیز در این منطقه وجود دارد.
منار بلند بیست متره  "کچری" نیز در زمان کوشانى ها اعمار شده است . این منار درسال 1377 از اثر اصابت راکت تخریب و تاکنون نیز اعمار نشده. بگرام یکى از مناطق تاریخى دیگر این ولایت است که پایتخت دوم کابل شاهان بود.
 همچنان اثار16 آتشکده زمان کنیشکاى کبیر شاه مقتدر کوشانى ها( ازسال  120 تا 160 میلادى) هنوز هم وجود دارد.
میدان هوایى بزرگ کشور که اکنون بحیث پایگاه نظامى نیروهاى امریکایى استعمال میشود، نیز در ولسوالى بگرام این ولایت موقعیت دارد.

 پیکره بوداسف به‌دست‌ آمده از نیایشگاه فندقستان در ولایت پروان، سده یی هفتم پس از میلاد، موزیم گیمه در پاریس

 استاد صابر یاقوت حسنی(خدری) است، وی از خوشنویسان به نام افغانستان است که در سال 1338 شمسی در روستای خدری ولسوالی "سرخ پارسا" ولایت پروان به دنیا آمد.

 مناطق تفریحى :
گل غوندى یکى از ساحات مشهور و تفریحى در مرکز این ولایت میباشد که گل ارغوان آن از سوى شاعران ستوده شده و مردم از  کابل و سایر ولایات در فصل بهار  در آنجا جمع و تفریح مى نمایند.
سالنگ که راه مواصلاتى شش ولایت شمالى و شاهراه  ولایات شمال شرقى میباشد؛ از تونل دو ونیم کیلومتره میگذرد که یک منطقه کوهستانى و زیبا میباشد ومردم در فصل تابستان براى میله به آنجا میروند.
زراعت:
دریاهاى سالنگ، پنجشیر، غوربند، شتل و باریک آب از آب هاى پروان سرچمه میگیرد؛ اما دریاى باریک آب با وضعیت آب هواى سال ارتباط دارد و آب دایمى ندارد .
این ولایت در حدود  75هزار هکتار زمین هاى زراعتى دارد که انگور،کشمش، توت، گندم، کچالو، جوار و لوبیا از حاصلات مهم آن میباشد. همچنان توت و انگور پروان از شهرت خاص برخوردار است.
  سبزى هاى مختلف در مناطق مرکزى این ولایت کاشته میشود که یکتعداد آن براى فروش به بازار هاى کابل عرضه میشود.
برخى بیشتر باشندگان ولسوالى هاى سرخ پارسا، شیخ على، سیاه گرد، شینوار و کوه صافى مالدار میباشند.
یکتعداد زنان در ولسوالى هاى جبل السراج، سالنگ، سیدخیل، بگرام و شهر چاریکار مصروف روب سازى بانجان و اچار میباشند و همچنان بانجان رومى، پیاز و مرچ نیز میفروشد.
معادن :
معادن زغال سنگ در تیخان سیاگرد و سرخ پارسا، معادن مس در دره ترکمن سرخ پارسا، معادن سرپ و جست در سرخ  ولسوالى سرخ پارسا، معادن سنگ هاى گرومیت در مناطق مختلف کوه صافى، معادن طلا در منطقه جرخشک و معادن سنگ مرمر در ولسوالى سالنگ این ولایت وجود دارد.
استخراج این معدن زعال سنگ ادامه داشت ؛ اما اکنون کار آن متوقف گردیده و براى استخراج به داوطلبى گذاشته شده است.
معادن مرمر درسالنگ و معادن سنگ گرومیت نیز در ولسوالى کوه صافى به دا وطلبى گذاشته شده ؛ اما معادن متباقى تحت بررسى ها قرار دارد و تاکنون به داو طلبى گذاشته نشده است .
 صنایع دستى :
چاقو هاى چاریکار از صنایع مشهور دستى این ولایت به شمار میرود. یکتعداد زنان و مردان پروان مصروف  دوختن گلیم ها میباشند؛ اما صنایع دستى چرم و لباس مره ها چیزى هاى است که یکتعداد زنان این ولایت را مصروف ساخته اند.
صنایع نساجى این ولایت ( به ویژه رخت کتان) در تمامى افغانستان شهرت دارد.
 معارف:
ولایت پروان در مجموع 410 مکتب دارد که از 159 لیسه، 126 متوسطه و  125ابتدایه  تشکیل شده و امور تدریسى آن توسط 812 معلم زن و 4867 مرد پیش برده میشود.
تاکنون ( تا پایان1390) درحدود 128070 پسر و 77165 دختر مصروف فراگیرى تعلیم میباشند.
همچنان درحدود 34 مراکز علوم دینى نیز وجود دارد که از جمله چهار باب آن دارالعلوم ها، 21 باب مدارس تا صنف 12 و 9 باب دارالحفاظ ها میباشد.
 تاکنون امور تدریسى 13794 تن ذکور و 3321 تن اناث  از سوى 489 تن استاد به شمول 13 زن  در این مراکز دینى پیش برده میشود.
انستیتیوت  تحصیلات عالى دولتى در مرکز پروان وجود دارد که به شمول 430 دختر 4300 تن شاگرد مصروف تعلیم در بخش هاى تعلیم و تربیه، زراعت، اقتصاد، ژورنالیزم و حقوق در آن میباشند. همچنان دو مرکز آموزش هاى نرسنگ و قابلکى نیز در چاریکار مرکز ولایت پروان وجود دارد.علاوه بر یک پوهنتون دولتى و سه مکتب غیر دولتى و مدارس دینى مساجد نیز در پروان فعالیت دارد.
صحت :
در این ولایت 7 مرکز صحى و 60 کلینیک فعالیت دارد . یک شفاخان? 80 بسترى در چاریکار، یک شفاخان? 50 بسترى در سرخ پارسا، یک ، یک شفاخانه 20 بسترى در  ولسوالى هاى کوه صافى، بگرام،  سالنگ و ساه گرد این ولایت فعالیت دارد.
در ولسوالى هاى جبل السراج، شینوار، سیدخیل و شیخ على یک یک و در شهر چاریکار سه کلینیک  ابتدایى فعالیت دارد.
همچنان 32 کلینیک درجه دوم و  22 کلینیک فرعى در بخش هاى مختلف این ولایت فعالیت دارد.
علاوه بر دو تیم سیار صحى، 422 پوسته هاى صحى نیز در این ولایت وجود دارد.
پوسته هاى مذکور در قریه ها ایجاد شده و درحد پوسته یک مرد و یک زن تحت آموزش گرفته شده و فعالیت هاى صحى به شکل رضاکارانه پیش برده و معلومات صحى میدهد .
همچنان شفاخانه افغان –سویس و کلینیک هوفیان شریف از مراکز صحى خصوصى به سطح ولایت پروان میباشد که در مرکز این ولایت فعالیت دارد.
رسانه ها :
علاوه بر تلویزیون ملى وتلویزیون خصوصى الهام ، رادیوهاى خصوصى الهام ، دنیا، صداى صلح و طلوع خورشید در این ولایت نشرات دارد .
هفته نامه پروان، مجله انکشافى پروان، فصلنامه معارف، ماهنامه پیام شهر شاروالى و ماهنامه جوانان ریاست اطلاعات وفرهنگ از رسانه هاى چاپى پروان شمرده میشود.
 نهادى هاى مدنى :
اتحادیه جوانان، نهاد ایثار، اتحادیه انکشاف خدمات اجتماعى زنان، اتحادیه رفاه زنان، اتحادیه بلند بردن ظرفیت هاى زنان، اتحادیه زنان زارع و صنعت کار، اتحادیه محصلین و اتحادیه روشنفکران از نهاد هاى مدنى این ولایت میباشند.
 فرهنگ:
فعالیت هاى کلتورى وفرهنگى این ولایت نسبت به سایر ولایات بهتر است. همه ساله مشاعره ارغوان درگل غوندى برگزار میشود . علاوه بر این تلاش هاى دیگر فرهنگى نیز صورت میگیرد که بااستفاده از رسانه هاى فعال تلویزیونى ، صوتى وچاپى این ولایت رونق یافته است.
 مشاهیر:
خلیل الله خلیلى،

شجاع‌الدوله بابکرخیل غوربندی از مشروطه‌خواهان نزدیک به امان‌الله خان بود که گفته می‌شود به زندگی ننگین امیر حبیب‌الله خان پایان داد.
 ورزش:
بازى کرکت اخیراً علاوه بر بازى هاى رزمى در این ولایت رشد کرده و تیم کرکت ولایتى نیز دارد.
والى پروان سال گذشته یک دسته زمین براى اعمار میدان بازى کرکت اختصاص کرده بود . علاوه بر بازى هاى بزکشى و بازى هاى دیگر وطنى بازى هاى  فوتبال و باسکتبال توسط تیم هاى ویژه در این ولایت پیش برده میشود. مردم این ولایت بازى هاى رزمى چون کاراته ، تکواندو، جدو  و همچو بازى دیگر انجام میدهند.

فرآورده‌های سردرختی پروان، مانند بادام، زردآلو، سیب، گیلاس، آلبالو و انگور به فراوانی به خارج صادر می‌شود و برخی به‌همین سبب، آن‌جا را «باغ افغانستان»مینامند.