سفارش تبلیغ
صبا ویژن
دانش

 ولایت خوست

خوست، یکى از 34 ولایت افغانستان است که نزدیک به جنوبشرق کشور موقعیت دارد. این ولایت براساس موقعیت جغرافیوى، روى خط 69 درجه، 39 دقیقه و 58 ثانیه طول البلد و در 33 درجه، 5 دقیقه و 24 ثانیه عرض البلد واقع شده است.
در طرف شمال و غرب آن؛ ولایت پکتیا، در جنوب آن ولایت پکتیکا و قبایل آن سوى خط دیورند، اقوام سیدگى و وزیر، در شرق آن وزیرستان شمالى و کُرم ایجنسى موقعیت دارد.
معناى لغوى خوست براساس فرهنگ عمید، جزیره و یا ساحه خشکه بین دریا میباشد که به اساس روایات فولکلوریک، دریاهایى که در زمانه هاى قدیم از کوه هاى حدران، منگل و تنى جارى بود، تمام آب شان در خوست جمع مى شده و هیچ راه خروجى نداشته است.
خوست در گذشته، یکى از ولسوالى هاى بزرگ پکتیا بوده و ولسوالى هاى کنونى آن، به اندازه علاقه دارى ها بود که در زمان رژیم  نجیب ، به سطح ولایت ارتقا کرد. این ولایت حالا به شمول سه واحد ادارى (شمل، متون، و لکنو)، داراى 12 ولسوالى به نام هاى سپیره، دوه مانده، نادرشاه کوت، اسماعیل خیل و مندوزى، تنى، گربز، على شیر، صبرى، باک، حاحى میدان، موسى خیل و قلندر میباشد.
در ولایت خوست، قوم هاى کوچک و بزرگ مستقراند که از جمله از منگل، حدران، تنى، صبرى، گربز، متون، لکن، علیشیر، تریزى، بابکرخیل، غلجى، اسماعیل خیل، مندوزى و حاحى نام گرفته میتوانیم.

مشاهیر:
ببرک خان حدران، مامور على جان، جلال الدین حقانى، سراج الدین حقانى، سیدمحمدگلاب زوى، شهنواز تنى، پیرمحمد کاروان، محمدصدیق روهى، میرزا عالم حمیدى، گل محمد نورزى، شهزار لیوال، محمود سوما، سیدال شاه فولاد، محمدولى مندوزى، میراحمد گربز.
 
معارف:
در ولایت خوست، اکنون 291 باب مکتب وجود دارد که از جمله آن 134 ابتدائیه، 61 متوسطه و 87 آن لیسه است.
در این ولایت، مجموعاً 209542 شاگرد مصروف تعلیم اند، که از جمله  75432 تن آنها دختر بوده و از سوى 5511  معلم تدریس  میشوند.
 
دارالمعلمین:
دارالمعلمین خوست داراى 1060 شاگرد است که 20 درصد آن، دختران بوده و 42 استاد دارد.
 
لیسه هاى خصوصى:
در ولایت خوست، جمعا 13 لیسه خصوصى فعالیت دارد که 5799 شاگرد دارد و ازین جمله 289 تن آنها دخترمیباشند.
 
پوهنتون:
پوهنتون خوست که به پوهنتون شیخ زاید مسمى گردیده، در سال 1381 خورشیدى تاسیس شده است.
این پوهنتون؛ داراى ده پوهنحى (طب، انجینرى، حقوق، اقتصاد، تعلیم و تربیه، ژورنالیزم، ادبیات، شرعیات و کمپیوتر ساینس) دارد.
پوهنتون شیخ زاید در سال 1391 خورشیدى 5700 محصل داشت که از سوى 160تن استاد درس داده میشد و تاکنون 1915 تن فارغ داده و همچنان 60 تن از استادان آن، جهت کسب سند ماسترى و دوکتورا به کشورهاى خارجى فرستاده شده اند.
 
زراعت:
  اینکه ولایت خوست در بین کوه ها موقعیت دارد، علاوه بر آن زمین هاى مناسب وقابل کشت نیز دارد؛ اگر نخست به کوه ها و حاصلات آن نگاه کنیم، واضح است که کوه هاى خوست علاوه بر چوب سوخت، درخت هاى میوه دار چون جلغوزه،  (زیتون) گورگوره، سکرى مزرو، و چهارمغز نیز دارد که بدون چهارمغز، دانه هاى تمامى میوه جات به شکل طبیعى و خودرو در کوه ها و دشت ها جوانه میزند و از سوى کسى نگهدارى نمیشود.
همچنان در زمین هاى زراعتى خوست؛ جوارى، گندم، برنج، ممپلى و سبزیجات حاصل خوب میدهد و اکثر مردم آن زراعت پیشه هستند.
 
صنایع دستى
قسمت زیادى از صنایع دستى در خوست، از مزرو و برگ هاى آن ساخته میشود. این مواد چون پوزى (نوعى فرش)، جاى نماز، سوزى (دسترخوان نگهدارى نان) شکردانى، پونى جهت انتقال سامان آلات، تبنگ، پکه دستى، کربان (در ساختن چپرکت ها استعمال میشود) و همچنان دوختن لباس، کلاه و چپلى  مزرى که ساخت یک تعداد افراد ماهر است، همه شان از سوى مردم این ولایت به هدف رفع نیازمندى هاى روزمره ساخته میشوند.
 درجمع همچو صنایع دستى؛ فقط تا یک حد کربان، پوزى و چپلى مزرى، توسط مردان ساخته میشود و متباقى کار دستى زنان است. صنایع دستى خوست، اکثراً به زنان ارتباط میگیرد و از سوى مردم تا اندازه بیشتر مورد استعمال قرار میگیرد؛  همچنان شرى که پتوى مشهور پشتون ها خوانده میشود، نیز در مناطق منگل و حاحى میدان به دست زنان ساخته میشود.

 


کلمات کلیدی:


نوشته شده توسط 93/7/28:: 8:36 صبح     |     () نظر