بلخ :
به شهادت تمام محققان، تاریخ نویسان و جغرافیدانان قدیم جهان، سرزمین بلخ اولین شهر و تمدن قدیم جهان بوده است و آریاییها در مرحله اول مهاجرت خود در حدود 4000 هزار سال در این سرزمین و سرزمین هایی چون سغد1 (سغدیانه)، فرغانه، بامیان، کابل، قندهار، غزنین، هرات، مروالرود،2 مرو، زرنج و سمرقند و بخارا و اسفزار و گندها را می زیسته اند. شهر بلخ به "ام البلاد" مشهور شده که در تمدنهایی چون یونانی، باختری، بودایی و زردشتی رونق بسیار داشت و از مهمترین شهرهای این تمدنها محسوب می شده است.
بلخ مساحت آن 17،249 کیلومترمربع، و داری جمعیتی قریب به 1،123،948 نفر است.
باختر بلخ به قولی کهنترین شهر تاریخ جهان است که پیشینه ی آن به هزاران سال قبل از میلاد برمیگردد.زرتشت بین سالهای1700 تا 600 قبل از میلاد در بلخ ظهور کرد و پادشاه کیانی دعوت وی را به آیین زرتشت پذیرفت و همواره از مروجان و طرفداران آیین زرتشت بود. در زمانهای پیش از اسلام بلخ مرکز و آغازگر زبان اوستایی و دین زرتشتی بود و در دورههای فرمانروایی موریای هند و کوشانیان از مراکز دین بودایی و محل معبد معروف «نو بهار» بود.
ولسوالی های این ولایت اینها هستند:
شماره |
اسم شهر و ولسوالی |
اراضی مربوطه |
مجموع فیصدی اراضی مربوطه |
1 |
بلخ |
481 کیلو مترمربع |
2،9 فیصد |
2 |
چهار بولک |
511 کیلو مترمربع |
3،0 فیصد |
3 |
چهار کنت |
1،445 کیلو مترمربع |
8?6 فیصد |
4 |
چمتال |
1،733 کیلو مترمربع |
10،3 فیصد |
5 |
دولت آباد |
864 کیلو مترمربع |
5،1 فیصد |
6 |
دهدادی |
233 کیلو مترمربع |
1،4 فیصد |
7 |
کلدار |
708 کیلو مترمربع |
4،2 فیصد |
8 |
کشنده |
1،802 کیلو مترمربع |
10،7 فیصد |
9 |
خلم |
4،197 کیلو مترمربع |
24،9 فیصد |
10 |
مارمل |
390 کیلو مترمربع |
2،3 فیصد |
11 |
مزارشریف |
48 کیلو مترمربع |
0،3 فیصد |
12 |
نهر شاهی |
1،381 کیلو مترمربع |
8،2 فیصد |
13 |
شولگره |
1،663 کیلو مترمربع |
9،9 فیصد |
14 |
شورتیپه |
1،384 کیلو مترمربع |
8،2 فیصد |
15 |
زاری ( ولسوالی جدید است. که اراضی مربوط آن جمع کشنده میباشد) |
||
مجموعه اراضی ولایت بلخ |
16،840 کیلو مترمربع |
100 فیصد |
چمتال، آقکپبرک، چهاربولک، نهرشاهی، خلم که حالا موسوم به تاشقرغان میباشد، چارکینت، حیرتان که بندر تجارتی مهم است.
میوه های بلخ :
اثار تاریخی بلخ :
در ولایت بلخ 34 آبده تاریخی موجود است.
2 |
مدرسه سید سبحان علی |
قرن 18 میلادی |
ولسوالی بلخ |
3 |
دیوارهای بالاحصار |
باختری |
ولسوالی بلخ |
4 |
دیوار های اطراف شهر بلخ |
کوشانی |
ولسوالی بلخ |
5 |
برج عیاران |
قرن 2 و 3 هجری |
ولسوالی بلخ |
6 |
مزار خواجه اکاشا |
غزنوی |
ولسوالی بلخ |
7 |
مزار پیر خواجه نظام الدین |
تیموری |
ولسوالی بلخ |
8 |
مزار میر روزه دار |
تیموری |
ولسوالی بلخ |
9 |
مالاحصار بلخ |
هخامنشی |
ولسوالی بلخ |
10 |
آتشکده نوبهار |
کوشانی |
ولسوالی بلخ |
11 |
تپه نوبهار |
کوشانی |
ولسوالی بلخ |
12 |
آرامگاه حضرت علی (ک) |
تیموری |
شهر مزار شریف |
13 |
قلعه تخته پل با مسجد و قصر آن |
قرن 13 هجری ش |
ولسوالی نهر شاهی |
14 |
مسجد خواجه ابو نصر پارسا |
تیموری |
ولسوالی بلخ |
15 |
کوتی مایین |
قرن 13 هجری |
شهر مزار شریف |
16 |
رواق تنگی شادیان |
غزنوی |
ولسوالی نهر شاهی |
17 |
مناز زادیان |
غزنوی |
ولسوالی دولت آباد |
18 |
مزار منسوب به حضرت ابوهریره (رض) |
سامانی |
ولسوالی دولت آباد |
19 |
کافر قلعه |
یونان و باختری |
ولسوالی دولت آباد |
20 |
خانه سنگی |
بودایی |
ولسوالی مارمل |
21 |
مزار بابه حاتم اصم |
غزنوی |
ولسوالی چمتال |
22 |
مسجد چشمه شفا |
غزنوی |
ولسوالی چمتال |
23 |
قلعه چهل دختران |
سامانی |
ولسوالی دهدادی |
24 |
قصر و باغ جهان نما |
قرن 13 هجری |
ولسوالی خلم |
25 |
مسجد خشتی |
قرن 13 هجری |
ولسوالی خلم |
26 |
مسجد عبدالرحمان خاقانی |
قرن 13 هجری |
ولسوالی خلم |
27 |
بالاحصار خلم |
کوشانی |
ولسوالی خلم |
28 |
مسجد بالاحصار خلم |
قرن 3 هجری |
ولسوالی خلم |
29 |
خانقاه پدر مولانا جلاالدین محمد بلخی |
قرن 8 هجری |
ولسوالی بلخ |
30 |
حمام خلم |
قرن 13 هجری |
ولسوالی خلم |
31 |
پل امام بکری |
غزنوی |
ولسوالی دهدادی |
32 |
خانقاه شیخ مرغینانی |
قرن 13 هجری |
شهر مزار شریف |
33 |
خانقاه شیخ شهاب |
قرن 13 هجری |
شهر مزار شریف |
34 |
مسجد زادیان |
سلجوقی |
ولسوالی دولت آباد |
مسجد خواجه پارسا
مسجد 9 گنبد
دیوار های بلخ باستان
رگ بی بی
پندار نیک ، گفتار نیک و کردار نیک.
زمانیکه از زرتشت بلخی پرسیده شد، زندگی خود را بر چه بنا کردی؟
گفت : بر چهار اصل
1 - دانستم رزق مرا دیگری نمیخورد پس آرام شدم
2 - دانستم که خدا مرا میبیند پس حیا کردم
3 - دانستم که کار مرا دیگری انجام نمی دهد پس تلاش کردم
بلخ همواره کانون علم ه هنر و فرهنگ بوده، علماء و فضلای بزرگ را در دامان خویش پرورانیدهاست.
کلمات کلیدی: