ولایت قندهار
قندهار یکی از ولایت های افغانستان است که در جنوب شرق این کشور موقعیت دارد و اکثر باشنده های این ولایت پشتون هستند.
مرکز این ولایت شهر قندهار است. جمعیت این ولایت نزدیک به 890 هزار نفر است که 300 هزار نفر از ایشان در شهر قندهار زندگی می‌کنند.
ولایت قندهار یکی از بزرگترین ولایات افغانستان است مرکز آن هم شهر قندهار میباشد و از کابل 595 کیلو متر و از هرات 647 کیلو متر مسافه دارد قندهار دارای دیوار های قدیمی ، بلند و عریض بوده که در چهار سمت قندهار دروازه های بزرگ موجود است که بنام دروازه عیدگاه یاد میشود. در این شهر مقبره های اشخاص برجسته و نامدار افغان مانند مقبره آحمد شاه ابدالی پادشاه نامدار افغانستان، میرویس هوتکی و همچنان آرامگاه های رجال معروف کشور است. دریا های ارغستان ، ارغنداب ، ترنگ ، دهله ، معروف ناوه در این ولایت جریان دارد..
قندهار دارای 15 ولسوالی به شرح زیر است :
ولسوالی ارغستان
ولسوالی اَرغَنداب
ولسوالی پنجوایی
ولسوالی خاکریز
ولسوالی دامان
ولسوالی ریگ
ولسوالی زری
ولسوالی سپین بولدک
ولسوالی شاه‌ولی کوت
ولسوالی شورابک
ولسوالی غورک
ولسوالی معروف
ولسوالی میانشین
ولسوالی مَیوند
ولسوالی نیش
زیارت بابا ولی
قبر میرویس نیکه
چوک شهیدان
چوک شهیدان
برخی برآنند که شهر باستانی قندهار را لهراسپ شاه معروف ساخته‌است. در دوره‌های ماد و هخامنشیان آراخوزیا (رُخَج) سرزمینی در اطراف رودخانه ارغنداب بوده و یکی از ساتراپی‌های هخامنشیان بشمار می‌رفت. در سنگ‌نبشته بیستون داریوش بزرگ، آراخوزیا در فهرست ساتراپی‌های هخامنشیان آمده‌است.
در سال 329 پیش از میلاد، اسکندر مقدونی پا به سرزمین هندوکش که تاریخ‌نویسان یونانی آن را پارپامیز گفته‌اند نهاد. اسکندر هرات را تصرف و پس از سپری نمودن زمستان در سیستان، وارد ناحیه‌ای شد که به نامش اسکندریه (قندهار امروزی) نامیده شد.
در 305 ق. م. موریاها بر پاراپامیز (گنداره یا گندهارا)، رخج و گدروزی (گدروزیا - بلوچستان) تسلط یافتند. در این دوران دین بودایی توسط آشوکا به این سرزمین وارد شد.
پس از اسلام، قندهار جزئی از خراسان بزرگ به‌شمار می‌آمد. دو بار شهر به طور کامل ویران گردید، اول بار به دست مغول و بار دیگر در پایان قرن هشتم هجری به دستور امیر تیمور گورکانی.
در اوایل سده ی شانزدهم میلادی مغولان هند قندهار را گرفتند. طی دوصد سالی که مغولان حکومت هند را در دست داشتند، شهرهای مرزی خراسان از سه سو مورد کشمکش و محل منازعه بودند: مغولها از یک سو، صفویان از سمت غرب، و ترکان ازبک از سمت شمال. کابل، هرات و قندهار بارها میان این مدعیان متخاصم دست به دست شدند. در این دوران خوشحال خان ختک شاعر جنگجوی مشهور پشتون بر علیه سلطه بابری‌ها قیام کرد. دولت صفوی که در جنوب و غرب خراسان با تبعیض مذهبی و بیداد حکومت می‌کرد در برابر مخالفت و قیام‌ها از پا در آمد. در ابتدا میرویس‌خان هوتک از قبیله ی غلجایی پشتون به تسلط گرگین‌خان حاکم گرجی الاصل صفوی در 1709 میلادی در قندهار پایان داد و دولت مستقل هوتکی را تأسیس کرد.
حکومت غلجایی قندهار در 1738 میلادی توسط نادر افشار پایان داده شد. نادر افشار سرانجام خود بخاطر تندخویی اش در 1747 میلادی در قوچان توسط افسران قزلباش لشکر خود به قتل رسید. پس از این حادثه، احمدشاه ابدالی که یکی از سران قبیله پشتونهای ابدالی، افسر گارد محافظ نادرشاه و معاون قشون افغان بود، با نیروی شش هزار نفری خود به سوی قندهار رهسپار شد و لویه جرگه را در مزار شیر سرخ قندهار برای انتخاب یک رهبر ملی از میان خود افغان‌ها تشکیل داد و سرانجام بعد از نه روز گفت و شنید، به عنوان پادشاه خراسان تعیین گردید. وی در 1753 یا 1754 شهر کنونی را ساخت و آن را احمد شاهی نام نهاد و «اشرف البلاد» لقب داد. در دفاتر رسمی هنوز هم به همین لقب یا «دارالقرار» یاد میشود. تیمورشاه بعداً پایتخت خراسان را از شهر قندهار به کابل انتقال داد.
این تپه را می‌توان با حوزه تمدنی ارغنداب ارتباط داد که در شمال این منطقه و در 50 کیلو متری شهر فعلی قندهار واقع است و به صورت دقیق تر در دره موازی مجرای ارغنداب با فاصله 20 میلی جاده قندهار -گرشک و اگر از طرف ولسوالی (شهرستان) خاکریز برگردیم حدود هشت کیلومتر به طرف ارغنداب در سمت راست جاده قرار گرفته‌است.
امروزه اراضی زراعتی در این محدوده کمتر است اما احتمال ا در ازمنه گذشته این ناحیه توسط شعبه‌هایی از رود ارغنداب سیراب می‌شده و آبادی‌هایی در آن وجود داشته‌است.
در سال 1959 (1338) موسیو کزال، باستان‌شناس و متخصص قبل تاریخ فرانسوی، با انجام یازده مرحله حفریاتی پانزده طبقه آبادی دوره‌های مختلف را یکی پس از دیگری کشف کرد. 31 متر ارتفاع تپه مذکور از تراکم آبادی‌هایی پانزده‌گانه‌ای صورت گرفته‌است که در طی سه هزار سال قبل از میلاد بر روی هم آباد شده‌است. تحقیقات انجام شده باستان شناسان روی آثار بدست آمده حکایت از آثار عصر مفرغ (برنز) می‌کند.
چهل زینه
بند دهلی قندهار
میوه های قندهار
توت، آلوچه، زردالو، کرنگیچ ، شفتالو ، انار، انگور
زنان در قندهار
محکومیت کشتار نیرو های امریکا در قندهار
پوهنتون قندهار
د احمد شاه بابا مور په خته الکوزی او زرغونه نومیدله چه مدبره میرمن وه او تل به یی د هیواد په مهمو چارو کی خپل زوی احمد شاه بابا ته مشوره ورکولی. د احمد شاه بابا پلار زمان خان نومیده، نیکه ی دولت خان او ورنیکه ی سرمست خان و چه هغه بیا د شیر خان زوی د خضر خان لمسی او د سدوخان کروسی و، او سدوخان د سدوزو د تبر لومری نیکه دی چه د سدوزو طایفه ورته منسوبه ده او د سدوزو طایفه بیا د پوپلزو یوه پشه ده چه په لاندی توگه داود الیو پشتنو د سربن پشت ته رسیژی:
سدو د عمر زوی، عمر د معروف زوی، معروف د بهلول زوی، بهلول د کانی زوی، کانی د بامی زوی، بامی د حبیب زوی، حبیب د پوپل زوی، پوپل د پوپلزو لومری نیکه د زیرک زوی، زیرک د عیسی زوی، عیسی د اودل (ابدال) زوی اودل د ترینز وی، ترین د شرخبون زوی او شرخبون د سربن زوی.
مقبره احمدشاه بابا
| دوران | سلسله درانی 1800-1793 |
|---|---|
| تیمورشاه درانی | |
| دوران | سلسله درانی 1793-1772 |
|---|---|
| وزیر اکبر خان | |
| واکمنی | 1842 ز. - 1845 ز. |
|---|---|
غازی ایوب خان
دا(ملاله)دیو چوپان لور او د میوند(کشک نخود)اوسیدونکی وه ، چی د میوند په تاریخی جگره کی دشهادت مقام ته رسیدلی ده.
| امان‌الله خان | |
| دوران | از 28 فوریه 1919 - 14 ژانویه 1929 |
|---|---|
| محمدظاهر شاه | |
| دوران | از 8 نوامبر 1933 تا 17 ژوئیه 1973 |
|---|---|
روز دوشنبه 25-4-2011 نزدیک به 500 زندانی با حفر کانالی به طول360 متر وعمق دونیم متراز زندان مرکزی قندهار فرار کردند.
که 541 نفر از زندانیان طالبان از جمله 106 فرمانده مهم این گروه موفق شده اند از زندان قندهار فرار کنند.
این تونل رادر مدت شش ماه از داخل یک منزل به بند سیاسی زندان حفر کرده بودند.
کلمات کلیدی:
