سفارش تبلیغ
صبا ویژن
دانش

گنجینه جیحون یا گنج آمو دریا

گنجینه جیحون یا گنج آمو دریا از170 نمونه طلا ونقره,مهم ترین اشیای باقی مانده ازدوران امپراطوری هخامنشی است. مهم ترین مجموعه موجود از هنر فلزکاری هخامنشی و نیز نمادهای چند فرهنگی این امپراطوری است.این گنجینه که از دستبند و بازوبند , پلاک های طلاونقره با نقش برجسته, ارابه طلایی با چهاراسب ودیگر قطعات  زیبا و هنرمندانه تشکیل شده ؛ متعلق به دوران هخامنشی ـ چهار تا پنج قرن پیش از میلاد ـ است. بین سالهای 1876تا 1880 درنیایش گاهی در منطقه تخت قباد در نزدیکی رودجیحون ـ آمودریا نام باستانی آن ـ درتاجیکستان امروزی ؛ توسط جویندگان گنج پیدا شد.

- سفرنامه حکیم ناصرخسرو قبادیانی بلخی کتاب و گزارشی از یک سفر هفت‌ساله اوست.
این سفر در ششم جمادی الاخر سال 437 قمری از مرو آغاز شد ،

او از مرو به سرخس، نیشابور، جوین، بسطام، دامغان...ودرجمادی الاخر سال444 قمری با بازگشت به بلخ پایان پذیرفت .

 سنگ نوشته زبان باختری (بلخی)
دوران کنیشکا امپراتور مقتدر کوشانی سده دوم میلادی زبان بلخی یا زبان باختری ، زبانی منقرض شده از شاخه شمال شرقی که مردم بلخ یا تخارستان در دوره‌های کوشانیان و یفتلیان بدان سخن می‌گفتند. زبان و خط بلخی بر اساس الفبای یونانی بوده است.
این اثر گرانبها از سرخ‌کوتل در ولایت بغلان بدست و فعلن در موزیم ملی کشور در کابل نگهداری میشود.

 سنگ نوشته زبان باختری (بلخی)

-  میهن زیبای ماجایگاه و پایگاه آریاییان
ناپدید شده های کهنسالترین شهر جهان دوباره نمایان میشوند.
در ولسوالی شولگره - بلخ

بقایای یک شهر باستانی دوره هخامنشی در (ولسوالی) شولگره ولایت بلخ درسال 1387خورشیدی کشف و شناسایی شد.

- واقـعــیــت از تـاریخ وطن که بیش از شصت سال مخفی نـگـهـداشته شده بود. افـــتـخـار بــه شـخـصـیـــت فــرزنـــد اصـیــل اعلیحضرت غـازی امــان الله خان !

  اعلیحضرت غازی امان الله خان بعد از خلع سلطنت

- شتر بلخی یا شتر بختی که نام انگلیسی آن Bactrian camel میباشد، گونه ی از شتر با تن قوی و پشمی دو کوهانه، منسوب به بختر (بلخ) میباشد و طاقت سرمای بسیار را دارا بوده و در تجارت بلخیان باستان نقش مهم داشته است. غالبن رسم بلخیان کهن بوده که نام

عبادتگاه بودایی دوهزارساله در معدن مس عینک

این مجسمه ها از جای اصلی شان به خاطر بررسی و کار معدن به محل دیگر منتقل خواهند شد و پس از ختم کارهای صنعتی در معدن در اینجا موزیم اعمار خواهد شد.

- نخستین شعر پارسی دری از سرزمین بادغیس به صدا درآمد و آن اینگونه :
مهتری گر به کام شیر در است
شو خطر کن ز کام شیر بجوی
یا بزرگی و عز و نعمت و جاه
یا چو مردانت، مرگ رویاروی

 

 

 


کلمات کلیدی:


نوشته شده توسط 92/3/13:: 8:6 صبح     |     () نظر

در کشور ما معیار انکشاف زراعت و ساحه زراعتی ،معیار تولیدات زراعتی به استفاده ، مصرف و استعمال آب در زراعت پنداشته میشود وما حد اقل در سراسر کشور (1100) متر مکعب آب در هر ثانیه در زراعت مصرف میکنیم و هم مقدار آب قابل استفاده یکنفر سالانه (1) یک الی (2) هزار متر مکعب در نظر گرفته شده، اگر کمتر از (1) یک هزارمتر مکعب در یک کشور سالانه برای یکنفر که معادل (2740) دوهزار و هفتصد و چهل لیتر میشود برسد آن کشور به عنوان کشور کم آب تلقی میشود. آمارهای بدست آمده در جهان (26) کشور با جمیعت 232 ملیون به عنوان کشور کم آب به شمار میآید. با آنکه از فضا ، کره زمین بشکل کره آبی بنظر می آید و مجموع آبهای دنیا به (1،360،000،000) یک ملیارد و سه صدو شصت ملیون کیلو متر مکعب میرسد چون (%97) این همه آبها در دریا ها ، اقیانوس هاوابحار شور بوده و (%2) فیصد (%2) آنها در قطب ها بصورت یخ و(%1) فیصد آبهای زیر زمینی را تشکیل میدهد تنها بخش کوچکی از آب موجود به عنوان آب شیرین مورد استفاده قرار میگیرد و با ازدیاد نفوس کاهش روز افزون سهم سالانه آب هر نفر متصور است.

منابع آبی در کشور ما عمدتاً از طریق باران های فصلی یا بشکل برف و یا باران میباشد که با تحقیقات ابتدائی در افغانستان در سالهای نورمال آبی مقدار (57) ملیارد متر مکعب آمد آب داریم و ساحه (5،3) ملیون هکتار اراضی قابل آبیاری داشته که ظرفیت آبی ما اضافه از نیاز آب در امور زراعتی وسایر استفاده ها است اما فعلاً ما قادر به استفاده تقریباً کمتر از (%30)فیصد یعنی (23) ملیارد مترمکعب از مجموع ظرفیت آبی خود میباشیم و(%30) اراضی زراعتی آبی یعنی (1،6) ملیون هکتار را تحت کشت و بهره برداری قرار میدهیم و ساحات بیشتر اراضی زراعت آبی ما فعلاً لامرزوع بوده و قسمت بیشتر آب در دست داشته ما یعنی (%70) قسمتی درداخل افغانستان ضایع شده و متباقی به بیرون از افغانستان سرازیر میشود و اگر وضع بدین منوال باشد که ما قسمت اعظم ضایعات آبی داشته و آنرا به استفاده زراعت ، صنعت ، مالداری، آشامیدنی و سایر استفاده ها قرار داده نتوانیم خشکسالی دوامدار دامنگیر ما خواهد بود و بیکاری ملیون ها کارگر زراعتی که باعث فقر روستائی شدیدخواهند شد.

افغانستان سالانه دارای 75 تا 80 میلیارد متر مکعب آب سطح ارضی است که تنها از %25 و در شرایط خوب تا %30 این آب در داخل کشور استفاده می شود. متباقی %75 آن بدون بهره برداری و آنهم رایگان به کشورهای همسایه بخصوص پاکستان و ایران سرازیر می شود.

در افغانستان تا کنون 554 بند آبی سروی گردیده که از جمله میشود 400 بند آبی برق وآبیاری را یکی پی دیگری ساخت .

بند برق سر وبی:

بند برق سروبی، در ولسوالی سروبی ولایت کابل می باشد که در مسیر راه کابل ننگرهار واقع است.

کار اعمار بند در سال 1330شروع شد و در سا ل 1336 تما م شد .

یعنی که در زما ن پا د شا هی محمد ظا هر شا ه ، از طرف جرمن ها ، به پول و سرما یه دو لت ا فغا نستا ن ، ساخته شد.

همچنا ن از لحاظ تولید برق ، بعد از بند نغلو ، ما هیپر و کجکی در درجه چها رم قرار دارد.

 بند سروبی 17یا 18متر عمق و دو کیلو متر مربع مسا حت دارد .

یک توربین 12500کیلو وا ت برق تو لید می کند ، در حا لیکه در گذشته کمتر تو لید می کرد.

  بعد از با زسا زی تو ربین دیگر ، ظرفیت تو لید برق به صورت مجموعی به 25000کیلو وات خواهد رسید .

 

       بند برق سروبی

بند برق نغلو:

بند برق نغلو در 70 کیلومتری شرق کابل و یا در 10 کیلومتری بند برق سروبی یک و نیم کیلومتر دورتر از نقطه تقاطع دریای کابل و پنجشیر واقع می‌باشد کار تعمیر آن در سال 1339 شروع و در ماه جوزای سال 1346 تکمیل گردید.

دستگاه برق نغلو از دستگاه‌های بزرگ و مهم افغانستان به شمار می‌رفت در ابتدا با نصب سه توربین ظرفیت تولید آن 76000 کیلووات پیش‌بینی گردیده بود اما با نصب توربین چهارمی تولید آن به 97500 کیلووات افزایش پیدا کرد.

بند نغلو 106 متر ارتفاع دارد که ذخیره آب آن به 530 ملیون متر مکعب بالغ می‌گردد و تقریبا به مساحت 16 کیلومتر مربع زمین را در بر می‌گرفت.

دستگاه برق ماهیپر:

فاربریکه برق ماهیپر در 40 کیلومتری شرق کابل واقع شده است کار ساختمانی آن در سال 1343 آغاز گردید از سروی مقدماتی این پروژه پیدا بود که دستگاه تولید برق ماهیپر بدون تعمیر ذخیره آب این امکان را دارد که با ارتفاع 300 متر به کار انداخته شود و قدرت تولید 60000 کیلووات برق را داشته باشد.

پروژه‌های ننگرهار یا درونته:

قبلا در نظر بود برای روشن ساختن جلال‌آباد مرکز ننگرهار از دستگاه دوم برق سروبی استفاده شود. ولی به علت مصارف زیاد این پروژه اقتصادی تشخیص داده نشد.

پروژه کانال ننگرهار از بزرگترین پروژه‌های کشور به شمار می‌رفت و مشکل روشنایی جلال‌آباد را از میان برد. پروژه‌ نامبرده دارای یک بند می‌باشد که 22 متر ارتفاع و 140 متر طول دارد و در منطقه درونته تاسیس گردیده است.

بند برق دورنته




  • مساحت کاسه بند درونته 750هکتار
  • ظرفیت کاسه 40،5 میلیون متر مکعب آب بوده که فعلاً قسمت اعظم ان از مواد رسوبی پر گردیده است.  
  • ظرفیت تولید انرژی برق 11 می?ا وات توسط 3 پایه توربین .

       •ضرورت اب هر پایه توربین 25 متر مکعب اب فی ثانیه.

پروژه برق کامه:

پروژهء بند آب و برق کامه بر قسمت آخر دریای کنر، طرح بکر و جدیدی نیست. در سال 1975 (1354) حین ریاست جمهوری محمد داَود خان، راپور تخنیکی و مالی بند کامه با همکاری کمپنی جاپانی "سانیو" به پایهءاکمال رسیده بود. طبق نقشهء بند آبرسانی و برق ولسوالی کامه، این سد آبگردان ظرفیت آبیاری 9000 هکتار یا 45000 جریب اراضی مزروع و 3000 هکتار یا 15000 جریب زمین بایر را دارد. به عبارتی جمعآ 12000 هکتار یا 60000 هزار جریب زمین از ذخیرهء آب بند مستفید شده می تواند. اعمار بند کامه 1،68 (یک عشاریه شصت و هشت) میلیارد دالر هزینه برداشته و نیروی تولید 45 میگاوات برق را دارا می باشد. امور ساختمانی این بند باید طی دو سال به اتمام می رسید.قرارداد این بند با یک شرکت ایرانی

اخذ گردیده بود.

بند برق آبی جبل السراج

بند برق آبی جبل السراج و ....

چشم انداز تُند و کوتاه این هفته مربوط می شود نخست به یکی از قدیمی ترین بند برق کشور و ثانیآ به دو بند آب و برق که تا امروز روی خوش و امیدبخش ایجاد و اکمال را ندیده است. بند برق آبی اول هم وضع خیلی اسفبار دارد.

این بند، بند برق آبی جبل السراج است که در ختم تحتانی درهءسالنگ و بر دهنهء دریای سالنگ در ولایت پروان اعمار گردیده است. سد برق جبل السراج از جملهء اولین بند برق آبی کشور می باشد که در 75 کیلومتری شمال شهر کابل موقعیت دارد. یک قرن قبل، در سالهای 1290 تا 1293 (1912 - 1915) حین سلطنت امیر حبیب الئه خان، نقشهء ایجاد این بند برق آبی در جبل السراج توسط انجینیران انگلیسی ارزیابی و طرح ریزی شد. بالاخره ساختمان بند بعد از استرداد استقلال افغانستان از سیطرهء هند بریتانوی، در سال 1300 (1922) در زمان پادشاهی غازی امان الئه خان به بهره برداری سپرده شد. این بنیاد عام المنفعه با داشتن 2 توربین ظرفیت تولید 1500 کیلووات برق را داشت. قسمت زیاد این برق مصارف انرژی مورد ضرورت فابریکه سمنت جبل السراج و چند کیلومتر دورتر از بند بصوب شرق، فابریکه نساجی گلبهار را تآمین می کرد. در اوایل ایجاد بند جبل السراج، کابل هم تا اندازه ای از نور برق آن مستفید می شد. البته امروز این مقدار برق اندک جوابگوی ضرورت اساسی مردم منطقه بوده نمی تواند، لیکن ساختار و سامان آلات قدیمی بند با همین تولید کم نیز، در طی بیش از سه دهه جنگ در کام آتش و نابودی فرو رفت.

بندبرق پلخمری

بند برق پلخمری بر مسیر دریای بغلان در حدود 70 سال قبل (سال 1321 مطابق 1943) حین جنگ دوم جهانی با کمک دولت آنوقت آلمان احداث گردید. لیکن با شکست آلمان در ماه می سال 1945، بخش تحکیم کاری بند پلخمری به پایهءاکمال نرسید. سد برق آبی شهر پلخمری مجموع 2 بند به نامهای بند برق غوری و بند برق نساجی پلخمری است که با داشتن 3 توربین، ظرفیت تولید 9 میگاوات برق را دارد. فعلآ این بند حتا توانایی تولید 6 میگاوات برق را ندارد. آب سد آبی پلخمری از 2 کانال که نهر اجمیر و نهر گورگان نامیده می شود، تغذیه و ذخیره می گردد. بند پلخمری با مقدار ذخیره 5،4 (چهار عشاریه پنج) میلیون متر مکعب آب، حدودآ 30 هزار هکتار یا 150 هزار جریب زمین را سیرآب ساخته می تواند. در صورت مسدود شدن بند اول پلخمری، کانال "گورگان" خشکیده و بند برق غوری نیز از کار می افتد. زیرا آب بند نخست توربین های بند آبی ثانی را فعال نگه می دارد.

پروژه ذخیره آب و تولید برق بخش آباد فراه

قرار داد پروژه آب و تولید برق بخش آباد بالای دریای فراه رودبا رئیس کمپنی خدمات مشورتی هندوستان در 24 اگست سال 1385امضا رسید. این پروژه در ساحه 100 کیلو متری شهر فراه و در فاصله 30 کیلو متری سرک عمومی کابل- هرات موقعیت دارد. اهداف این پروژه عبارت از ذخیره آب به حجم 570 ملیون متر مکعب در ساحه بخش آباد می‌باشد. با تکمیل شدن این پروژه 35000 هکتار زمین زراعتی موجود و 26000 هکتار اراضی جدید تحت آبیاری قرار خواهد گرفت. قرار است با تکمیل این پروژه 20 میگا وات برق نیز تولید گردد.

عقد قرارداد پروژه ذخیره آب و تولید برق بخش آباد بالای دریای فراه رود

قرار داد پروژه آب و تولید برق بخش آباد بالای دریای فراه رود را با رئیس کمپنی خدمات مشورتی هندوستان به امضا رسانیدند. این پروژه در ساحه 100 کیلو متری شهر فراه و در فاصله 30 کیلو متری سرک عمومی کابل- هرات موقعیت دارد.

اهداف این پروژه عبارت از ذخیره آب به حجم 570 ملیون متر مکعب در ساحه بخش آباد بوده که در بهبود آبیاری در منطقه نقش مهمی را خواهد داشت. با تکمیل شدن این پروژه 35000 هکتار زمین زراعتی موجود و 26000 هکتار اراضی جدید تحت آبیاری قرار خواهد گرفت.

قابل تذکر است که ً با تطبیق این پروژه تولید حدود 20 میگاوات انرژی برق نیز پیش بینی گردیده است.

مصارف مجموعی قرارداد این پروژه همراه با مطالعات تخنیکی و اقتصادی آن که با کمپنی خدمات مشورتی و انجینری کشور هندوستان به امضاء رسید مبلغ 2321560 دالر آمریکائی میباشد.

 قرار داد دیزاین بند برق ولایت فراه امروز توسط وزارت انرژی و آب و کمپنی نیسپاک پاکستان به ارزش بیشتر از 4 میلیون  دالر امریکایی به امضا رسید.

قرارداد دیزاین بند برق ولایت فراه امضا شد

"این پروژه به ارزش 4 میلیون 7864 دالر امریکایی از بودیجه دولت تمویل گردیده و در مدت 18 ماه کار دیزاین ان تکمیل خواهد شد از این رو برای اعمار این بند نیز 500 میلیون دالر امریکایی نیاز است."

 این بند بالای دریای فراه اعمار خواهد شد و ارتفاع دیوار بند 81 متر میباشد که به شکل کانکریتی اعمار میشود.  با ساخت این بند 78590 هکتار زمین زراعتی ابیاری خواهد شد و در کنار ان 27 میگا وات برق نیز تولید خواهد شد.

پروژه بند کمال خان

کار این پروژه در سال 1345 بالای رودهلمندآغاز گردیده بود. این پروژه بمنظور آبیاری 80000 هکتار زمین زراعتی واستحصال 8،5 میگا وات برق تهداب گذاری شده‌است. تکمیل این پروژه به سه مرحله تقسیم گردیده‌است. مرحله اول آن اعمار دیوار بطول 600متر است که با کمپنی تدس کشورتاجکستان به 9،84 ملیون دالر قرار داد شده‌است.انجنیرشاه ولی رییس تنظیم آب ولایت نیمروز، به پژواک گفت: اعماربخش اول بند کمال خان، شامل یک قسمت دیوارخاکی کاسه بند است، که دریک سمت دریا، بطول3400متر، عرض32 متر و ارتفاع 6 الی 11 متر، توسط یک شرکت تاجکی به نام "تدس" اعمار می شود.بخش دوم این بند نیز شامل احداث دیوار مشابه در سمت دیگر دریا و بخش سوم آن، اعمار بند در داخل دریا است، که بطول 200 متر بطور پخته در داخل دریا، و نصب دستگاه تولید برق میباشد.در صورت اکمال، ظرفیت تولید 9 میگاوات برق و قدرت آبرسانی به حدود 80 هزار هکتار اراضی بایر ولایت نیمروز را دارد.

پروژه انکشافی علیادریای آمو

که یکی از مهمترین و بزرگترین پروژه‌های آب و برق افغانستان به شمار می‌رود و دارای مشخصات عمده ذیل می‌باشد. احداث بند ذخیره بالای دریای آمو در مرز مشترک بین افغانستان و تاجیکستان تا آب مورد ضرورت آبیاری صفحات شمال کشور را تهیه نماید. این بند همچنان مقدار 1000 میگاوات انرژی برق تولید خواهد کرد. این پروژه یکی از مهمترین پروژه‌های آب و برق بوده که ساحه آن شامل چهار ولایت شمال افغانستان بوده و برای ده‌ها هزار نفر در منطقه کار ایجاد خواهد کرد.

رود آمو که منشاء آن یخچالهای پامیر و واخان است . در قسمتهای بالایی بنام دریای واخان یاد می شود . بعد از آنکه رود آغسو و آب پنج با آن یکجا می شود نام دریای پنج به خود می گیرد و پس از آنکه رودهای کوکچه ، وخش، کافرنهان، به آن می ریزد، دریای آمو نام می گیرد.
شعبه های این رود در خاک افغانستان عبارتند از : رود کوکچه، رود قندوز ، رود شیوا به همراه آبهای واخان و پامیر، تقریبا چهل درصد آب این رودخانه را در افغانستان تشکیل می دهند. رود چک ، غزلسو، کافرنهان، وخش، سرخان دریا، شیر آباد و ... از شعبه های شمالی این رود هستند.

دبی( مقدار آبی که در یک ثانیه از یک نقطه معین عبور می کند) آب این رودخانه بطور متوسط 250 متر مکعب در ثانیه می رسد. بندر تاش گذر، حیرتان، شیرخان بندر، بندر کلفت در سواحل جنوبی آمو دریا واقع شده اند. رود آمو سالیانه بیش از 250 میلیون متر مربع مواد رسوبی را به خارج از کشور حمل می کند.

در قسمتهای اولیه به علت شیب و تندآبها و آبشارها قابل کشتیرانی نیست ولی در ماه ثور بر اثر آب شدن برفها ، آب این رودخانه زیاد می شود و در هنگام پر آبی حدود 900 کیلومتر آن قابل کشتیرانی است در سواحل آن رودخانه شیرخان بندر و بندر حیرتان قرار گرفته، که کالاهای صادراتی یا وارداتی افغانستان به کشورهای آسیای میانه از این طریق مبادله می‌شود. آمودریا دارای آبشارهای متعدد است و برای تولید نیروی برقآبی قابل استفاده‌است.

 

صدها منزل مسکونی در تخار با خطر آبخیزی مواجه اند.

 آب آمو بیش از 60 خانه را در ولسوالی قرقین این ولایت تخریب کرده و بیش از 100 منزل دیگر را مورد تهدید قرار داده است.

پروژه برق آبی باغدره

این پروژه با ظرفیت تولیدی 280 میگاوات بالای دریای پنجشیر، آغاز و در سال 2013 باید به تولید آغاز نماید. مرحله اول مطالعات امکان سنجی این پروژه تکمیل و قرار است مرحله دوم آن آغاز گردد.

پروژه بند سلما

کاراین پروژه در ولایت هرات در زمان داودخان آغار الی 2005 متوقف بود درسال 2005 دولت هند مصارف ادامه کار این پروژه را بدوش گرفته‌است. در نظر است این پروژه هفتاد هزار هکتار زمین را سیراب و به ظرفیت 42میگا وات برق را تولید نماید. مصارف این سد حدود هفتاد میلون دالر خواهد بود.

اولین طرح بند برق و آبرسانی منطقه سلماء ولسوالی چشت شریف در سال 1347 (1969)، بعد از سفر موسی شفیق صدراعظم حکومت شاهی افغانستان به ایران، ریخته شد. مفکوره ایجاد این بند بر هریرود بمیان آمد. با سقوط سلطنت محمد ظاهر شاه و رویکار آمدن رژیم جمهوری به رهبری محمد داَود (1352 - 1357 / 1973 - 1978)، کار تحقیقاتی و عملی بالای بند سلما با همکاری انجنیران هندی در سال 1354 (1975) آغاز گردید. حین انهزام جمهوریت در 7 ثور 1357 (28 اپریل 1978)، کار اعمار بند از %20 تا %25 تکمیل گردیده بود. لیکن با بیش از سه دهه جنگ و خون، بند برق آبی سلما هم در کام بربادی و نابودی فرو رفت.

بند سلما در اصل بیشتر جهت آبیاری اراضی تدوین یافته و بر مسیر هریرود قرار گرفته است. این سد در ولسوالی چشت شریف در 165 کیلومتری شمال - شرق شهر هرات موقعیت دارد. بند سلما 550 متر طول و به همان اندازه عرض، 107 متر ارتفاع و قدرت ذخیره 633 میلیون مترمکعب آب را دارد. 70 هزار هکتار یا 350 هزار جریب زمین از بند آبی سلما سیرآب شده می تواند. ریاست آبیاری ولایت هرات رقم 200 هزار جریب زمینی را که تحت پوشش آبی بند سلما قرار گرفته می تواند، ارائه می کند. اضافه از سرسبزی اراضی لامزروع یا تحت زرع ولایت مذکور، با نصب 3 توربین بر بند آبی سلما زمینهء تولید 42 میگاوات برق مساعد می گردد. فعلآ هرات از برق وارداتی نامنظم ترکمنستان و ایران تا حدی تنویر می شود. نظر به اظهارات مسئولین ادارهء برق هرات، جهت رفع مایحتاج این ولایت ضرورت به 300 میگاوات برق است. در حالیکه الان از دوهمسایه فوق الذکر حدودآ 80 میگاوات برق وارد می شود.

مصارف اعمار بند برق سلما در وهلهء اول 70 تا 85 میلیون دالر محاسبه شد. اما چندی بعد میزان هزینهء اکمال پروژهء بند آب و برق سد بوسیلهء کمپنی "وابکاس" هندی بیش از دو برابر یعنی 180 میلیون دالر افزایش یافت.

بند برق آبی سلما بر مسیر دریای احداث می گردد که در جملهء یکی از دریاهای عمده و نسبتآ طویل کشور حساب می شود. این دریا، هریرود در مرکز افغانستان از دامنه های کوه بابا سرچشمه گرفته و 1124 کیلومتر طول دارد. هریرود از شرق به غرب 560 کیلومتر مسافت را که تقریبآ نیم فاصله مجموعی دریا می شود، درداخل افغانستان می پیماید. بعدآ به فاصلهء 60 کیلومتر تا بند ذوالفقار مرز مشترک افغانستان و ایران را تشکیل می دهد. بالاخره با اختتام خط سرحدی دو کشور همجوار، هریرود وارد ترکمنستان شده و طی مراحل نهایی، بستر دریا در ریگزارهای قره قروم خشک و ناپدید می گردد.

 

 

ضمناً تحت پروگرام بازسازی شبکه های عاجل آبیاری کشور از طری اداره انسجام پروگرامهای وزارت انر ژی و آب سنگ تهداب 8 پروژه جدید نیز در ولایات مختلف کشور گذاشته شده که بعد از سه ماه آینده تکمیل خواهد شد . پروژه های مذکور قرار ذیل اند:

آبیاری بعد از تکمیل پروژه به هکتار ساحه تحت آبیاری به هکتار معیاد پروژه قیمت پروژه ولسوالی ولایت نام پروژه شماره
1450 1200 سه ماه $44,232.00 مرکز ولایت کندز خواجه غلطان 1
505 460 سه ماه $8,281.07 خان آباد کندز جبه خانه 2
1400 1400 سه ماه $68,400.00 پل خمری بغلان باغ شمال 3
220 150 سه ماه $15,478.00 دوشی بغلان چپسای 4
450 400 سه ماه $36,541.42 اندراب بغلان لین 5
30000 26000 سه ماه $20,361.14 مرکز ولایت بغلان اجمیر 6

پروژه آب و برق سلما: درولایت هرات به حجم (650) ملیون متر مکعب و تهیه آب کافی برای 40 میگاوات برق و 73 هزار هکتار زمین.

پروژه بند ذخیره بخش آباد: بالای دریای فرارود در ولایت فراه به حجم (570) ملیون متر مکعب و تولید (20) میگاوات برق و تهیه آب برای (35) هزار هکتار زمین .

بند ذخیره کیله گئی دریای بغلان : که درین صورت تولید برق (50) میگاوات بوده و برای (50) هزار هکتار زمین آب کافی تهیه میگردد.

• بند آب و برق کامه: این بند بالای دریای کنر موقعت داشته که با اکمال آن ساحه (12) هزار هکتار زمین آبیاری شده و (50) میگاوات برق تولید خواهد کرد.

پروژه کوکچه سفلی: بالای دریای کوکچه موقیعت داشته با اکمال آن (9) میگاوات برق تولید شده و برای ساحه (49) هزار هکتار زمین آب کافی تهیه میگردد.

نصب دروازه های پرچاوه بند ذخیره کجکی: با نصب دروازه ها حجم ذخیره از (1،7) ملیارد متر مکعب به (2،7) ملیادر متر مکعب ازدیاد یافته برای (173) هزار هکتار زمین آب کافی تهیه میشود.

پروژه بند ذخیره گلبهار: که با اکمال آن (120) میگاوات برق تولید شده و برای ساحه بیشتر از (40) هزار هکتار زمین آب کافی تامین شده و هم از طریق آن میتوان برای باشنده گان کابل آب آشامیدنی کافی تهیه نمود.

پروژه آبیاری خوشتپه: که بالای دریای آمو موقیت داشته که با اکمال آن میتوان برای ساحه (100) هزار هکتار زمین آب کافی تهیه نمود.

بند آبگردان کمال خان: با اکمال آن میتوان تخریبات سیلاب های سالانه را در ساحات نیمروز گرفته و آب کافی را برای مردم نیمروز تهیه نمود.

پروژه دشت گمبری: با اکمال این پروژه با استفاده از آب دریای کنر نه تنها ساحات بیشتر زمین ها را میتوان تحت آبیاری قرار داد بلکه میتوان بند درونته را نیز تقویت نمود.

همچنان به صدها پروژه متوسط و بزرگ آبیاری در پلان سالانه اینوزارت شامل بوده که نسبت ضیقی وقت از نام گرفتن آنها خودداری میشود.

 .پروژه بند آب مچلغو :

دو سال قبل بتاریخ 14 ثور 1389 (اوآیل می 2010) برای بار سوم پروژه اعمار بند آب و برق مچلغو با هزینهء 27 میلیون دالر از سوی وزارت انرژی و آب به داوطلبی گذاشته شد. ولی وزارت مالیهء کشور پشنهاد پلان ساخت بند مذکور را با این حجم مصارف رد نمود. بعدآ در مقابل اعتراضات پی در پی مردم محل، وزارت های ذیصلاح معضل ناامنی و نداشتن بودجهء کافی را مسبب تآخیر و تعویق افتادن امور ساختمانی بند عنوان کردند.در صورت ختم اعمار بند آب و برق مچلغو در ولایت پکتیا، 1800 هکتار یا 9000 جریب زمین از آب سد سیرآب شده می تواند و از انرژی آب این بند تنها به ظرفیت تولید 700 کیلووات برق مد نظر گرفته شده است. این بند آب و برق کوچک هم در لِست طویل ایجاد سدها و انهار هنوز باقی مانده روی اوراق پلان نقشه یا هنوز ناکام یا ناتمام یا ناقص درعمل، شمرده شده می تواند.

بند برق کجکی :

در سال 1940 میلادی محمد ظاهر، شاه سابق و فقید افغانستان، هیری ترومن رییس جمهور آن وقت امریکا را قانع ساخت تا به هدف آبیاری دشت های خشک هلمند، بند آبیاری و تولید انرژی برق کجکی را اعمار کند. رییس جمهور ترومن به خاطر رقابت منطقوی با جوزف ستالین رهبر اتحاد شوروی وقت، به اعمار بند برق کمکی موافقت کرد.
 
بند آبیاری و انرژی برق کجکی در سال 1953 اعمار و در سال 1975 تولید انرژی برق در آن آغاز شد. آن زمان دو توربین این بند فعال شده بود و ظرفیت تولید 16 و نیم میگا وات انرژی برق را داشت.

بلندای این سد 100 متر، پهنای آن 2290 متر و ظرفیت تخلیه ی آن 1،2 کیلومتر مکعب است. 

آب‌های روان شده از این بند تا 500 کیلومتر به سوی پایین‌دست، در کانال‌های زراعتی منطقه جریان می‌یابد.

بند کجکی در سال 1953 میلادی توسط شرکت آمریکایی «واشینگتن گروپ اینترنشنال» (موریسون-کنودسن) ساخته‌شد. به هنگام حمله روسیه به افغانستان پیمانکاران این شرکت محل کار را ترک کردند. با ترک این پیمانکاران دو متر آخر تاج بند تکمیل نشد و دریچه تخلیه اضطراری آن نیز نساخته بجا ماند.

به خاطر تکمیل نشدن دریچه‌های بند ، بندکجکی همه ی آب بالاتر از 1033،5 را از مخزن خود تخلیه و روان می‌کند.

ایالات متحدهء امریکا 266 ملیون دالر را به یک کمپنی پرداخت کرده است تا توربین سوم بند برق کجکی را فعال ساخته، سایر کارهای مربوط به آن را انجام دهد.

مصارف احیای مجدد این بند به شمول مصارف شبکه توزیع، انتقال و نصب سب استیشن ها مقدار 500 ملیون دالر تخمین شده است. این پول به کمک امریکا تا سال 2015 تکمیل میگردد.

کار بازسازی "بندسلطان" در غزنی آغاز می شود

"بند سلطان" که یکی از بند های مهم آبگردان در ولایت غزنی به شمارمی رود؛ هزار سال قدامت تاریخی دارد و در گذشته ها اکثر ساحات زراعتی غزنی از آب این بند در آبیاری محصولات زراعتی شان استفاده می کردند.

در حالی که غزنی دارای 8 بند آبگردان می باشد؛ اما بسیاری از زمین داران هنوز هم از چاه های عمیق برای آبیاری محصولات زراعتی شان استفاده می کنند

د کندهار دهلی بند رغول کیژی :

 ددغه بند دیوال تر 50-58 مترو پوری لور شی.

ددهلی بند د افغانستان په سویل کی دویم لوی بند دی، چی د کندهارشار سربیره ددغه ولایت اوو ولسوالیو، میوند، ارغنداب، شاه ولیکوت، دامان، دند، پنجوایی، ...

 ددغی پروژی 70 سلنه لگشت د امریکا او پاتی نور د افغانستان د مالیه وزارت له خوا ورکول کیژی. او دغه پروژه به تر 2015 کال پوری بشپره شی.

د کندهار دهلی بند په 1331 لمریزکال کی د امریکا د متحده ایالاتو په مرسته د کندهار شمال لورته، په 40 کلیومتری کی د شاه ولیکوت ولسوالی په سیمه کی د ارغنداب د رود پرسر جورشوی دی، چه  ددغه ولایت په اووه ولسوالیو کی 76 زره هکتاره حمکه خروبیژی .

     بند دهلی روی رود ارغنداب

بند شاه وعروس :

قرارداد مطالعات و ساخت سد آب و برق "شاه و عروس" در ماه ثور 1388 میان وزارت انرژی و آب کشور با "تابله پرهون" یک شرکت ایرانی عقد گردید.  این بند به هزینهء 2،48 میلیون دالر از بودجهء انکشافی دولت تمویل می شود. کار اعمار بند "شاه و عروس" طی 5،3 سال آینده به پایهء اتمام خواهد رسید. بند آبرسانی، آب آشامیدنی و برق "شاه و عروس" با ارتفاع 77 متر ظرفیت ذخیرهء 10 میلیون متر مکعب آب را داشته که می تواند 2800 هکتار یا 14000 جریب زمین منطقه را آبیاری نماید. همچنان از این بند به مقدار 5 میلیون متر مکعب آب آشامیدنی نیز تعبیه شده می تواند. برعلاوه جهت تنویر ولسوالی، این بند آبی قدرت تولید 1،1 میگاوات برق را دارد.

 


کلمات کلیدی:


نوشته شده توسط 92/3/12:: 11:58 صبح     |     () نظر

همچنین رودهای «پامیر»، «کوکچه»، «فرخار»، «قندوز»، «خلم»، «بلخ»، «بند امیر»، «پنج شیر»، «رود کند»، «رود غربی»، «رود لوره»، «ترناک رود»، «خاش‌رود»، «فراه‌رود»، «نیزگان»، «تکاب استادن»، «شیرین تکاب»، «سنگ ماشه»، «رود اولنگ» و «رود گز» از جمله رودهایی هستند که در افغانستان جریان دارند.

دریای کابل

رود کابل: این دریا ازمحدوده سنگلاخ سرچشمه گرفته در دره اونی کوه پغمان از دریای هلمند جدا می‌شود سپس جلگه میدان را آبیاری نموده از ولسوالی چهارده، وارد شهر کابل می‌شود در چهلستون با دریای پغمان ودر شینه بارود لوگر ملحق می‌شود سپس در جلگه سروبی با دریای پنجشیر ملحق شده به جلگه جلال آباد می‌ریزد. در اینجا رود کنر هم با اینها ملحق شده از باسول و دکه داخل علاقه آزاد افغان‌ها مهمند می‌گردد. سرانجام به دریای سند می‌ریزد این دریا دارای طول 700 کیلومتر بوده که 460 کیلو مترآن در داخل خاک افغانستان جریان دارد. این دریا اهمیت ستراتیژیکی واقتصادی دارد. مزارع جلال آبادو لغمان که در زمره زمینهای سه حاصله می‌اید آبریزی می‌نماید. در تابستان آب دریای کابل کم می‌باشد ولی در زمستان دارای آب زیاد می‌باشد. در افغانستان بالای این دریا سد ماهیپر درونته ونغلو بمنظور استحصال برق بنا شده‌است. این دریا حدود 25 کیلومتر سرحد بین پاکستان وافغانستان را تشکیل می‌دهد. دریای کنر که از معاونین دریای کابل است درطول سال آب زیاد دارند. رود کنر در حصه نورستان با رود مستوچ یکجا می‌شود از که یخچالهای کوه چیانتر چترال منشع می‌گیرد. در حصه جلال آباد با رود کابل ملحق می‌شود. دولت پاکستان در 20 کیلومتری شهر پیشاور بند را بنام ورسک بالای این دریا بنانموده‌است. در حصه اتک با رود سند یکجا می‌شود.

تاریخچه :  دانشمندی بنام روک می‌نویسد که الکسندر کبیر رود کابل را بنام کوفین خوانده‌است. تمام دانشمندان نظر دارند که نام کابل از نام دریای کابل گرفته شده‌است. در زبان سانسگریت و اوستا دریای کابل را بنام کو یعنی دریا یاد نموده‌است. بسیاری نامهای افغانستان و پاکستان در ریگویدا نوشته‌است. ودرزبان سانسگریت بعداً تغیر نموده‌است. این دریا درطول تاریخ جنبه مذهبی مقدس و اقتصادی را داشته‌ است.

  

      دریای کابل در ساحه شینه                           

دریای کابل درساحه پل بیسود

    دریای کنر

بند آبگر دان در منطقه (شیگی)بالای در یای (کنر) با دوکانال هرکدام به طول یکصدو سی و پنج کیلومتر و بیست و پنج کیلومتر  و همچنین  احداث دستگاه تولیدبرق آبی 45 میگاوات و  انتقال 70 متر مکعب اب کانال به این دستگاه، احداث شبکه ابیاری در دشت گمبیری به ظرفیت آبیاری هفت هزار هکتار زمین، ادامه کانال بند درونته واحداث پل ارتباطی بالای دریای کنر دیزاین میگردد.

رود هیرمند (هلمند):

از کوه‌های «یغمان» در غرب کابل سرچشمه گرفته و 1400 کیلومتر طول دارد و در جنوب غربی افغانستان قسمت کمی از مرز مشترک ایران و افغانستان را تشکیل می‌دهد و مهم‌ترین منبع تأمین آب دریاچه های سیستان و بلوچستان و اراضی زراعی شمالی آن است.

         بند کجکی

رود ارغنداب:

رودخانه ی ارغنداب که در لاتین «آراخوتوس» نامیده می‌شود، رودخانه‌اى است که از نواحى قندهار افغانستان می‌گذرد. این رودخانه در نهایت به رود هلمند می‌پیوندد.

رود ارغنداب واقع در ولایت قندهار افغانستان

سرزمینی که گذرگاه این رود است، نزد تاریخ‌دانان قدیم یونان «آراخوزیا» نامیده شده است.

           دریای ارغنداب

 

رودخانه سنگ ماشه

رودی در ولایت زابل افغانستان که نیروهای آمریکایی در حال عبور از آن هستند

رودی در ولایت ارزگان افغانستان

رودی در دشت لیلی در منطقه شمال افغانستان

رود واخان در دره واخان افغانستان

رود پنجشیر در دره پنجشیر افغانستان

رود کوکچه در ولایت بدخشان افغانستان

رود کوکچه در بدخشان

خاشرود :

از نشیب سمت جنوب سیاه کوه سرچشمه گرفته به طرف جنوب جریان پیدا می کند، عرض این رود در نواحی فراه 108 متر و عمق آن یک متر است در تابستان آب آن خیلی کم بوده ولی در زمستان عبور از آن ممکن نیست.

 

      خاش رود

رود مرغاب:

ای رود که معاون آن رود کاشان است ازنقطه اتصال سفید کوه و تیربند ترکستان سرچشمه گرفته به طرف غرب در وادی وسیعی جریان دارد . در نزدیکی بالا مرغاب رود قیصار هم به آن علاوه شده و پس از عبود از علاقه پنجده وآق تپه رود کشک هم به ملحق مشود و سرانجام پس از طی مسافت 990 کیلو متر در ریگستان قراقرم ترکمنستان می ریزد.

رود بلخ: از غرب کوه بابا سرچشمه گرفته ابتدا به طرف غرب جریان پیدا می کند وبعد از آن به طرف شمال تغیر جهت می دهد و 400 قریه از آب آن استفاده می کند آب آن به رود آمو نرسیده در نواحی دولت آبادچهاربولک وآقچه تمام می شود.

رود سنگلاخ: از تیربند ترکستان سرچشمه گرفته ، سرپل ، شبرغان ،میمنه و اندخوی را سیراب می کند 

رود های هندوکش

رود غوربند: از شرق کوتل شبر سرچشمه می گیرد واز غرب به طرف شمال شرق به فاصله 80 کیلومتر بین هندوکش و اطراف کوه پغمان امتداد می یابد و سر انجام به رود پنجشیرملحق می شود.
رود سرخ آب: از غرب به شمال شرق جریان دارد و سرانجام با معاون بزرگ خود رود سیغان به رود بامیان می ریزد.

رود اندراب: از کوتل خاواک سرچشمه گرفته از شرق به غرب جریان دارد و قراء ده صلاح اندراب، سنگ بران ،بنودشت،امرد ، باجگاه ،خنجان ، گازان را سیراب می کند . و در حد بنو، آب آرزو را با خود گرفته در نواحی دوشی با رود سرخ آب یکجا می شود و به نام رود غوری از پلخمری می گذرد و از وسط بغلان به نام رود قندوز می گذرد و با رود خان آباد یکجا شده درقلعه زال به رود آمو می ریزد.

رود پنجشیر: از کوتل خاواک سرچشمه گرفته تا گلبهار و کوهدامن امتداد می یابد.

رود علیشنگ والینگار: از قسمت جنوب شرق هندوکش سرچشمه گرفته و به طرف جنوب به حرکت خود ادامه می دهد و نورستان را آبیار می کند.

رود کنر: از پشته خونی قلعه بلور داغ یا بنداب پامیر برآمده در ثمر خیل با رود کابل یکی می شود.

رودهای کوه پغمان

 

رود کابل: این رود از دره اونی کوه پغمان سرچشمه گرفته ، جلگه میدان را آبیاری می کند و در حد سرک قندهار مسیر خود را کمی تغیر داده به تنگی للندر به سمت جنوب کوه قرغ داخل می شود بعد از آن به تنک میدان و گل باغ به جلگه ای معروف چهار دهی وصل شده ، پس از عبور از چهارده ، وارد شهر کابل می شود و شهر را به دوقسمت تقسیم میکند و در قسمت تپه مرنجان وبی بی مهر از شهر کابل خارج می شود . وقتی وارد جلگه سروبی شده رود پنجشیر هم از راه می رسد ودسته جمعی از درونته عبور نموده به جلگه جلال آباد می ریزد . در اینجا رود کنر هم با اینها ملحق شده از باسول و دکه داخل علاقه آزاد افاغنه مهمند می گردد . سرانجام به رود سند می ریزد طول این رود 460 کیلو متر است.


رود لوگر: این رود از دامنه گردن مسجد دیمرداد وبلندی جانب جنوب خوات وردک سرچشمه گرفته بعد از آن رخ به شمال سواحل خود را در خوات آبیاری می کند . پس از آن در بین فلات پست شیخ آباد به جلگه شیخ آباد می افتد و پس از آبیاری اطراف و نواحی خود ، از بنی حصار کابل ، علاقه جات شیوکی را آب داده به جلگه بین بتخاک و کابل از پل بگرامی به شمال رود وصل می شود و طول این رود 108 کیلو متر است .

رود غزنی: از سر آب سرچشمه گرفته به طرف مشرق جریان می یابد و از بند صراج و جلگه تورمی گذشته ، وارد جلگه غزنی می شود . وقتی غزنی را آبیاری کرد به جانب غرب دروازه کهنه شهر یا شوسه قندهار متوازی به طرف جنوب به جانب آب ایستاده مقر پیش می رود و در آب ایستاده مقر می ریزد . معاونین کوچک رود غزنی بنام ها ی کل بروی ، تالاب و قره باغ یاد می گردند.

رود ترنک: از دامنه شرقی کوه نمکی سرچشمه گرفته و رو به غرب از علاقه های گیلان و آغو جان می گذرد و پس از آن که آب دره رسته را با خود می گیرد نواحی تو خی را آبیاری نموده و سرانجام د روادی مهمند کاملا به مصرف میرسد و طول این رود352 کیلومتر است.

رود هلمند: از سنگلاخ نزدیک دهانه رود کابل سرچشمه گرفته و از شمال به جنوب غرب کوهستانات هزاره جات را پشت سر گذاشته در گرشک داخل ریگستانها می شود ، فاصله این رود 835 کیلومتر است . گرچه طول این رود تا کول سیستان به 1000 کیلومتر می رسد و به واسطه گرمای زیاد و ریگستانی بودن مسیر ، بیشتر در راه گم می شود . با آنهم آب این رود هیچ وقت خشک نمی شود و جریان آن خیلی تند است.
رود ارغنداب: این رود از دامنه گل کوه و دره لومان سرچشمه گرفته به جانب سطح مرتفع هزاره جات به طرف غرب جریان دارد ، از سنگ ماشه گذشته ، وارد دره کم عرض به حرکت خود ادامه می دهد و در بین علاقه دی چوپان پیش رفته بداخل دره ارغنداب می شود . آب این رود کمی شوری دارد و طول آن 413 کیلو متر است به گرشک نرسیده به رود هلمند می ریزد از این رود در قسمت عوقانی چندان استفاده نمی گردد.

رود های سفید کوه


رود کرم: از قسمت جنوبی سفید کوه سرچشمه گرفته وادی کرم را شاداب می کند و این رود پس از طی فاصله 352 کیلو متر به نزدیکی عیسی خیل به رود سند می ریزد.

رود چمکنی: از کوتل شتر گردن وفلات (ارزه) شروع به حرکت نموده به سمت مشرق پیش م رود و آبهائی که ازسمت شمال می آید باخود گرفته به آب گل غندی یکجا می شوند . طول این رود در خاک افغانستان بیش از 35 کیلومترنیست زیرا پس از آبیاری منطقه چمکنی از نواحی چیری وارد پاکستان می شود .

رود آمو (اوکزس): این رود در پامیر از ارتفاع 4000 متر شروع می گردد و از شمال شرق رو به جنوب غرب جریان پیدا می کند ، در قسمت پنچ خیلی تند و با شتاب است که عبور از آن غیر ممکن است در قسمت شمال شرقی بدخشان رود آمو یک چرخ مثلثی زده بازهم به مسیر خود ادامه می دهد . آمو یکی از رودهای معروف و تاریخی است که اسم آن درالسنه های قدیم ذکر شده و پس از طی مسافت 1400 تا1500 کیلومتر به رود اورال مریزد . رود آمو در خاک افغانستان تقریبا متوازی باهندوکش است که در بین دو فاصله هندوکش و آمو ، سرزمین های موقعیت یافته که موسوم به بدخشان ، قطغن و با کنرهای قدیم می باشد که از شمال شرق به طرف غرب امتداد می یابد . در حال حاضر عرض رود در بسیاری از جاها بیشتر از5 کیلومتر است . قسمت کم عرض آن در نواحی حیرتان واقع شده است.

رودهای کوه سلیمان

رود کومل: این رود از کوه سلیمان سرچشمه گرفته ب طرف جنوب شرق جریان دارد طول آن 352 کیلومتر است. این رود از دیره جات گذشته به سند ملحق می شود.

رود لورا: از حوالی گندوجیه مربوط شعب کوه سلیمان سرچشمه گرفته به سمت شرق جریان پیدا می کند با اینکه به طرف هلمند روان است ولی آبش به هلمند نمی رسد . طول این رود 352 کیلو متر بوده پس از گذشت از علاقه شورابک اخیرا به کول سیستان می ریزد.

رود هاروت: این رود از کوههای جنوب غرب هرات منبع گرفته به جانب جنوب غرب روان است . این رود پس از آبیاری اطراف خود فاصله 431 کیلومتری را طی کرده به آب بند سیستان می ریزد

 


کلمات کلیدی:


نوشته شده توسط 92/3/12:: 10:19 صبح     |     () نظر
<      1   2   3   4   5   >>   >