افغانستان از لحاظ رودخانه ها به چهار حوضه تقسیم می شود که عبارت اند از: حوضه ی آمودریا، حوضه ی کابل، حوضه ی هریرود و حوضه ی هلمند ارغنداب. رودخانه های مهم این کشور شامل رود آمو(جیحون)، سمنگان، بلخ، رود سفید، قیصار، رود مرغاب، هریرود، رود هلمند، خاشرود، فراه رود، رود کابل، رود پنجشیر، رود علی نگار، رود الیشنگ و رود کنر می گردد. دریاچه های افغانستان عبارت اند از: هامون، هلمند، گودزره، دریاچه شیوه،آب ایستاده ی غزنی، غدیرداغ نمدی، نمک سارهرات و دریاچه زرکول.

جهیل ( دریاچه ) شیوا :

جهیل شیوا در حاشیه ء شرقی بدخشان موقعیت داشته نسبت ارتفاع زیاد مدت نه ماه سال آب آن منجمد بوده و تنها مدت سه ماه از آب و سواحل آن استفاده شده میتواند .

این جهیل مانند جهیل زرکول و چقمقتین دارای آب شیرین و رنگ نیلگون را دارا بوده منظره ء خیلی قشنگ و دلچسب را بوجود می آورد که برای سیاحین جالب و دیدنی می باشد .

جهیل های فوق الذکر از لحاظ توریستی حایز اهمیت خاص بوده هرگاه زمینه مسافرت سیاحتی به آنجا مساعد  گردد عاید سرشار نصیب کشور ما خواهد شد .

ارتفاع جهیل شیوا از سطح بحر به 3050 متر رسیده منبع یخچالی را دارا است طول آن یازده 11 کیلومتر و عرض آن به هشت 8 کیلو متر میرسد . 

بند امیر ، طبیعت بی همتا و نگین سبز

                                                                                                                              بند امیر یکی از پنج میراث طبیعی جهان در قسمت بند و آبگیر یا به اصطلاح دریاچه است که در کشور های افغانستان، امریکا ، ترکیه ، چین و کانادا واقع است  ولی بند امیر ازمیان این بندها در درجه اول میراث های طبیعی قرار دارد چون آب لاجوردی آن در هیچ کجای دنیا نیست و همچنان دیگر امتیاز آن عمق این بند ها است که تاهنوز به صورت دقیق فهمیده نشده است که اندازه نهایی آن چه اندازه است ودیگر اینکه آبی که از عمق زمین می جوشد از لایه های سنگ آهگی بیرون می آید و طبیعت اطراف آن نیز یکی از جمله امتیازات آن است.

                                                                                                                               بند امیر یکی از محدود ساحات طبیعی و زیبای سرزمین ما است که شهرت جهانی دارد و در زیبایی و لطافت زبانزد خاص و عام شده است.

" بند امیر طبق تعبیر محلی با عرض جغرافیایی 30 درجه و 50 ثانیهء شمالی و با طول جغرافیایی 67 درجه و 12 ثانیهء شرقی در ولسوالی یکه ولنگ قرار دارد. بند امیر با ارتفاعی تقریباً 9500 پا، در طول وادی رودخانه ای که نام خود را از آن می گیرد امتداد می یابد. بامیان در 45 مایلی آن قرار دارد. این ناحیه با عبور از سه گذرگاه صعب العبور کوهستانی قابل دستیابی است. گذرگاه شهیدان، 9945 پا، گذر گاه شیبرتو، 235 پا، و خان کوتل 11660 پا.
بندها و دریاچه ها: در مورد بندهای بند امیر اختلاف کرده اند؛ ظاهراً هفت بند وجود دارد، تعدادی آن را شش بند ذکر کرده اند و برخی هم پنج بند گفته اند، منشأ اختلاف در این است که پنج بند کلان با عمق بیش از حد و اندازه و با وسعت زیاد وجود دارد، اما دو بند دیگر آن نسبتاً کم عمق، سطحی و کم مساحت است. شاید بعضی آن را به حساب بند نیاورده، بلکه آن را یک جهیل یا دریاچهء کوچک بگویند.
اما آقای حسن پولادی در کتاب " هزاره ها" تعداد بند ها را پنج گفته و چنین می نویسد:
" بند امیر در برگیرندهء پنج دریاچه است: ذولفقار، پودینه، پنیر، هیبت، غلامان و قنبر. 

در بین این بندها، ذولفقار از همه بزگتر و بند غلامان از همه کوچک تر می باشد. زیبا ترین و عمیق ترین بندها، بند هیبت است؛ دیوار رنگین نسبتاً مرتفع بند همراه با رنگ آبی، بلورین و شفاف، صحنهء شگفت انگیزی را به نمایش می گذارد. بند هیبت با آبی به رنگ یاقوت سبز خود در برابر تپه های عقیم و لایزرعی که زمینهء در یاچه را تشکیل می دهد چون جواهری می درخشد. بند پودینه بعد از هیبت با دیوار سفیدی چون پنیر دارای زیبایی خاص است.
آب بند امیر از چشمهء معروف به " کپرک" سرچشمه می گیرد که تقریباً 9 مایل از منطقهء حفاظت شدهء بند امیر فاصله دارد. ذولفقار بالا ترین و بزرگترین بند است و تقریبا 4 مایل طول دارد. دومین بند، بند پنیر است که بلا فاصله در زیر بند ذولفقار قرار دارد و تقریباً 150 یارد عرض دارد.
چهارمین بند، بند قنبر است که آبگیر کوچکی است. پنجمین بند، بند غلامان است که سه چهارم یک مایل طول دارد.
رود بند امیر: این رود خانه از ذخیره های بزرگ آبی بند ها که از چشمهء " کپرک" در شمال بند ذولفقاردر رشتهء کوه های بند امیر سرچشمه گرفته اند، شروع می شود.
رود بند امیر با آب صاف و زلال خویش منبع برکات بزرگی تا ساحات بلخ، سرپل، قسمتی از جوزجان و مزار شریف می باشد.
در انتهای مسیرخود به هژده نهر معروف تقسیم می شود که زمین ها و صحراهای وسیع زراعتی صفحات شمال از آن آبیاری و تغذیه می شوند. البته شکل و سیمای رود خانه در امتداد مسیر طولانی اش تا شمال، تغییر می کند. هر قدر که از خاستگاهش " بند امیر" دور تر می شود، بزرگتر و حجیم تر می شود. رودهای خوردو کوچک فراوانی از سلسله های بابا، متن دره ها و چشمه سارها به آن می ریزند و در بزرگی آن کمک می کنند.

هامون پوزک

نام دریاچه‌ای فصلی در مرز افغانستان و ایران است.

مساحت کل این هامون حدود 1600 کیلومتر مربع می‌باشد که از این مساحت 350 کیلومتر مربع داخل کشور ایران و بقیه متعلق به کشور افغانستان است.

هامون پوزک که از رودی در داخل خاک افغانستان و رودخانه‌های فصلی دیگر آبگیری می‌شود و در اکثر مواقع دارای آب بوده و از کیفیت مناسبی برخوردار می‌باشد.

پوزک در داخل خاک ایران بصورت چند برکه از هم جدا وجود دارد که در مواقع پرآبی به یکدیگر می‌پیوندند.

بزرگ‌ترین این برکه‌ها چونگ خرگوشی با وسعتی حدود 3000 هکتار در نزدیکی مرز شرقی ایران واقع شده‌است. بیشینه ی ژرفای آب آن از سه متر بیشتر نیست.

هامون دارای سه بخش هامون پوزک، هامون صابوری (شاپوری) و هامون هیرمند است. بطور کلی تالابهای دریاچه هامون یعنی تالاب هامون هیرمند، پوزک و صابری دارای عمق متوسط بین 1 تا 5 متر می‌باشد.

        هیرمند در صفر مرزی ایران و افغانستان

چاه نیمه  : چاه نیمه هاچاله‌های طبیعی بزرگی درفاصله 50 کیلومتری شهر زابل و 5 کیلومتری شهرستان زهک ودر کنار روستای قلعه نوی قرا دارد. آب مازاد رودخانه هیرمند توسط کانالی به آن هدایت می‌شود. گنجایش آب این مخازن 700 میلیون متر مکعب است که چاه نیمه ها(1،2،3)به صورت دریاچه مصنوعی در آمده‌است.وچاه نیمه چهارم به ادامه آنها به ظرفیت چند برابر هر سه چاه نیمه دیگر ساخته شده که ملیاردها متر مکعب آب را در خود ذخیره مینماید.

   "چاه نیمه اول " سیراب از سهمیه  آب تالاب بین المللی هامون

چاه نیمه دوم

           چاه نیمه سوم

چاه نیمه -چهارم