موقعیت جغرافیایی افغانستان:

افغانستان با بیش از 650 هزارکیلومتر وسعت (محصور در خشکی) در جنوب آسیا قرار دارد و جز کشورهای خاورمیانه محسوب می گردد.

 کشورهای هم سرحد با افغانستان:   پاکستان (2430 کیلومتر) تاجیکستان (1206) ایران (945) ترکمنستان (744) ازبکستان (137) چین (76). 

 جمعیت:   بیش از 30 میلیون نفر که 46/97 درصد را مردان و 45/47 درصد را زنــان تشکیــل می دهنــد و از این تعــداد 42/2 در صــــد افــراد زیــر 14 ســـال و01/55 درصد افراد بین 15 تا 64 سال می باشند.

 دسترسی به خدمات پزشکی:  یک پزشک برای هر 5000 نفر افغانی.

 احتمال مرگ کودکان:  1 کودک از 4 کودک افغانی .

ملیت:   افغان

قومیتها و نژادها:   پشتو ، تاجیک ، هزاره ، ازبک و ...

پایتخت:   شهر کابل با جمعیت بیش از 6 میلیون نفر

 روز ملی:   28 اسد سال خورشیدی  ، 19  آگوست 1919

تاریخ عضویت در سازمان ملل:  1946

نوع حکومت:جمهوری

واحد پول:  افغانی (AF) و هر صد هزار افغانی معادل یک لک می باشد.

نوع تبادل از:  50 افغانی = 1 دالر  $ و 60 افغانی = Euro 1

سال مالی:  اول حمل هر سال خورشیدی (21 مارچ)

شرکای تجاری:  ایران - امارات متحده - هندوستان - آلمان - فرانسه - ایالات متحده آمریکا - پاکستان - ترکمنستان - ازبکستان.

جغرافیای طبیعی افغانستان:

افغانستان سرزمینی کوهستانی و محاط بر خشکی است، و جز «اردن هاشمی» تنها کشور خاورمیانه محسوب می شود که به «دریا» راه ندارد. این سرزمین درنیمکره شمالی، نیمکره شرقی و درمحدوده آسیای میانه واقع است. مساحت آن را در منابع مختف بین 620 تا 700 هزار کیلومتر مربع ذکر کرده اند، اما 225، 652 کیلومتر مربع مساحت داشته و چهلمین کشور جهان به شمار می آید. طول مرزهای افغانستان حدود 5800 کیلومتر می باشد، که شامل 2384 کیلومتر درشمال با جمهوری های تاجیکستان، ازبکستان و ترکمننستان؛ 2240 کیلومتر از مشرق و جنوب با جمهوری اسلامی پاکستان، 73 تا 93 کیلومتر مربع از سمت شمال شرقی از طریق تنگه واخان با ایالت مسلمان نشین سین کیانگ (ترکمنستان) جمهوری خلق چین و 855 تا 930 کیلومتر در مغرب با جمهوری اسلامی ایران (که 619 کیلومتر آن با استان خراسان می باشد) یشترین فاصله شرق تا غرب افغانستان 1240 کیلومتر، و شمال تا جنوب آن 855 کیلومتر است و حداقل فاصله آن با آبهای آزاد جهان 500 کیلومتر است.قسمت های وسیعی از خاک افغانستان را عمدتا در شمال و شرق کشور، کوهها وسنگلاخ ها پوشانده است کوههای هند و کش به طول 600 و عرض 100 کیلومتر از سمت شمال شرقی به طرف غرب و جنوب غربی کشیده شده و تقریباً از میانه کشور می گذرد. این کوهها بیش از نیمی از سرزمین افغانستان را فراگرفته، و برای شهرهای «کابل»، «قندهار» و«هرات» ارزش استراتژیکی مهمی ایجاد کرده است.کوههای قدر به طرف مغرب امتداد می یابند، از ارتفاع آن کاسته می شود و در نزدیکی مرزهای ایران تبدیل به کوهها و تپه های کم ارتفاع می گردند.در ادرتفاعات هند و کش همواره برف وجود دارد. حتی در تابستان ها نیز قله ها و یخچال ها پر برف است.در میان ارتفاعات هند و کش،دره های عمیق و خوش آب و هوا و حاصلخیزی وجود دارد که محیط مساعدی برای پرورش دام و تولید میوه است.افغانستان سرزمین افراط و تفریط است کوهها سر به فلک کشیده و دره ها عمیق، باران های بهاری و تابستان های خشک، زمستان های بسیار سرد و تابستان های گرم، ارتفاعات پوشیده از برف در طول سال و سرزمین های پست و خشک وسوزان.این افراط و تفریط در زندگی اجتماعی نیز وجود دارد.سرزمین افغانستان در طول تاریخ گلوگاه تهاجم به هند بوده است؛ جنگجویان بسیاری چون «اسکندر مقدونی»، «محمود غزنوی»، «تیمور گورکانی»، «نادر شاه افشار»، از پیچ و خم کوهها و دره های این کشور خود را به هندوستان رسانده اند. علاوه بر این تا قبل از کشف راههای آبی در قرون جدید و سپس توسعه راههای هوایی، خط مسیر بازرگانی شرق و غرب، از دشت شمالی آن عبور می کرد، محل عبور کاروانهای جاده ابریشم از این سرزمین بوده که عموما ازطریق قندهار به هند و از طریق بلخ به چین می رفت.پس از کشف راههای آبی و سپس توسعه راههای هوایی، افغانستان مانند سایر سرزمین های آسیای مرکزی، تبدیل به منطقه ای بن بست شد و گذر هیچ بیگانه ای به آنجا نیفتاد. همچنین ارتفاعات افغانستان سپر استراتژیکی مستحکمی بین آسیای شمالی و آسیای جنوبی است.

مهمترین عوارض طبیعی افغانستان عبارتند از:

1. کوهها و کوهستان ها

مهم ترین ارتفاعات کشور از این قرار است:

1- هند و کش (6298 متر) 2- پامیر کوچک، (6281 متر دروخان) 3- بدخشان(5355 متر) 4- بابا (5413 متر، بامیان) 50 سفید خرس 6- ترغان (3982 متر) 7- سفید کوه (4755 متر ، سکرم) 8- نورستان 9- شاه مقصود (2773 متر) 10- مزار (3787 متر) 11- هزار جات (4101 متر، تمران) 12- بندبیان 13- چلبدالان 14- سیاه کوه 15- بالا کوه (3872 متر) 19- دوشاخ (2110 متر) 20 -یاه بند (2560 متر 21- چاغی

2. رودها

رودهای افغانستان (که به آن دریا می گویند)، از کوههای مرکزی و مناطق شرقی کشور سر چشمه گرفته، به سمت غرب و جنوب جریان می یابد. به دلیل ارتفاع زیاد کوهها و کاهش نسبتاً سریع ارتفاع کوهها، سرعت آب ها بسیار زیاد است و به همین جهت برای تولیدانرژی برق مناسب است.

مهمترین رودهای کشور عبارتند از:

1- آمودریا (جیحون) از کوههای پامیر سرچشمه گرفته و حدود 1126 کیلومتر از آن در قسمت مرزهای شمالی کشور با تاجیکستان، ازبکستان و ترکمنستان می باشد و قسمت هایی از آن قابل کشتیرانی است در سواحل آن رودخانه شیرخان بندر و بندر حیرتان قرار گرفته، که کالاهای صادراتی یا وارداتی افغانستان به ممالک آسیای میانه از این طریق مبادله می شود.جیحون دارای آبشارهای متعدد است و برای تولید نیروهای هیدرولیک قابل استفاده است 2- هیرمند (هلتمند): از کوههای یغمان در غرب کابل سرچشمه گرفته و 1400 کیلومتر طول دارد و در جنوب غربی افغانستان قسمت کمی از مرز مشترک ایران و افغانستان را تشکیل می دهد و مهمترین منبع تامین آب دریاچه های سیستان و بلوچستان و اراضی زراعی شمالی آن است. 3- هریرود- از کوه بابا در مرکز افغانستان سرچشمه گرفته، از هرات می گذرد و در شمال غربی کشور اندکی از مرز مشترک ایران و افغانستان را تشکیل داده سرانجام در ریگزارهای ترکمنستان فرو می رود. 1230 کیلومتر طول داشته و دارای آبشارهای متعدد است و برای تولید نیروی برق مناسب است. 4- کابل رود: از کوههای شرقی سرچشمه گرفته از وسط دو شهر مهم «کابل» و «جلال آباد» عبور کرده وارد خاک پاکستان می شود و به رود «سند» می ریزد. 5- دریای پامیر 6- کوکچه 7- فرخار 8- دریای کندوز 9- دریای خلم 10- بلخ 11- دریای بند امیر 12- دریای پنج شیر 13- دریای کند 14- دریای غربی 15- رود لوره 16- ترناک رود 17- دریای ارغنداب 18- خاش رود 19- فراه رود 20- نیزگان 21- تکاب استادن 22- شیرین تکاب 23- دریای مرغاب 24- دریای اولنگ 25- رود گز.

3 . دریاچه ها

دریاچه هایی بسیار کوچک، به نام های «آب ایستاده مقر»، «بند کجکی» »بندار عنداب»، «دق پترکان»، (در مرز ایران) ، «هامون پورک» و«دشتنمدی»دارد.

4. دشت ها

که عموماً در شمال و شرق هستند.از جمله : 1- دشت برنگ 2-د پشت رود 3- گرمسیر 4- ریگستان 5- سیاه سنگ 6- دشت مرغو (مارگو) 7- دشت خلش 8- دشت همدم آب 9- هجده نهر 10- دشت نمدی.

ظهیرالدین بابر در سال 931 هـ. ق گفته است:

« شما از کابل طی یک روز می توانید به منطقه ای بروید که هرگز برف نمی بارد، اما ظرف دو ساعت می توانید به منطقه ای بروید که برف هرگز ذوب نمی شود. » اکثر نقاط افغانستان با مشکل کمبودآب (آشامیدنی - کشاورزی) روبرو هستند وتنها %22به آبهای سالم مصرفی دسترسی دارند (%39 شهرها، %18 روستاها)

افغانستان از لحاظ رودخانه ها به چهار حوضه تقسیم می شود که عبارت اند از: حوضه ی آمودریا، حوضه ی کابل، حوضه ی هریرود و حوضه ی هلمند ارغنداب. رودخانه های مهم این کشور شامل رود آمو(جیحون)، سمنگان، بلخ، رود سفید، قیصار، رود مرغاب، هریرود، رود هلمند، خاشرود، فراه رود، رود کابل، رود پنجشیر، رود علی نگار، رود الیشنگ و رود کنر می گردد. دریاچه های افغانستان عبارت اند از: هامون، هلمند، گودزره، دریاچه شیوه،آب ایستاده ی غزنی، غدیرداغ نمدی، نمک سارهرات و دریاچه زرکول.

جهیل ( دریاچه ) شیوا :

جهیل شیوا در حاشیه ء شرقی بدخشان موقعیت داشته نسبت ارتفاع زیاد مدت نه ماه سال آب آن منجمد بوده و تنها مدت سه ماه از آب و سواحل آن استفاده شده میتواند .

این جهیل مانند جهیل زرکول و چقمقتین دارای آب شیرین و رنگ نیلگون را دارا بوده منظره ء خیلی قشنگ و دلچسب را بوجود می آورد که برای سیاحین جالب و دیدنی می باشد .

جهیل های فوق الذکر از لحاظ توریستی حایز اهمیت خاص بوده هرگاه زمینه مسافرت سیاحتی به آنجا مساعد  گردد عاید سرشار نصیب کشور ما خواهد شد .

ارتفاع جهیل شیوا از سطح بحر به 3050 متر رسیده منبع یخچالی را دارا است طول آن یازده 11 کیلومتر و عرض آن به هشت 8 کیلو متر میرسد . 

بند امیر ، طبیعت بی همتا و نگین سبز

                                                                                                                              بند امیر یکی از پنج میراث طبیعی جهان در قسمت بند و آبگیر یا به اصطلاح دریاچه است که در کشور های افغانستان، امریکا ، ترکیه ، چین و کانادا واقع است  ولی بند امیر ازمیان این بندها در درجه اول میراث های طبیعی قرار دارد چون آب لاجوردی آن در هیچ کجای دنیا نیست و همچنان دیگر امتیاز آن عمق این بند ها است که تاهنوز به صورت دقیق فهمیده نشده است که اندازه نهایی آن چه اندازه است ودیگر اینکه آبی که از عمق زمین می جوشد از لایه های سنگ آهگی بیرون می آید و طبیعت اطراف آن نیز یکی از جمله امتیازات آن است.

                                                                                                                               بند امیر یکی از محدود ساحات طبیعی و زیبای سرزمین ما است که شهرت جهانی دارد و در زیبایی و لطافت زبانزد خاص و عام شده است.

" بند امیر طبق تعبیر محلی با عرض جغرافیایی 30 درجه و 50 ثانیهء شمالی و با طول جغرافیایی 67 درجه و 12 ثانیهء شرقی در ولسوالی یکه ولنگ قرار دارد. بند امیر با ارتفاعی تقریباً 9500 پا، در طول وادی رودخانه ای که نام خود را از آن می گیرد امتداد می یابد. بامیان در 45 مایلی آن قرار دارد. این ناحیه با عبور از سه گذرگاه صعب العبور کوهستانی قابل دستیابی است. گذرگاه شهیدان، 9945 پا، گذر گاه شیبرتو، 235 پا، و خان کوتل 11660 پا.
بندها و دریاچه ها: در مورد بندهای بند امیر اختلاف کرده اند؛ ظاهراً هفت بند وجود دارد، تعدادی آن را شش بند ذکر کرده اند و برخی هم پنج بند گفته اند، منشأ اختلاف در این است که پنج بند کلان با عمق بیش از حد و اندازه و با وسعت زیاد وجود دارد، اما دو بند دیگر آن نسبتاً کم عمق، سطحی و کم مساحت است. شاید بعضی آن را به حساب بند نیاورده، بلکه آن را یک جهیل یا دریاچهء کوچک بگویند.
اما آقای حسن پولادی در کتاب " هزاره ها" تعداد بند ها را پنج گفته و چنین می نویسد:
" بند امیر در برگیرندهء پنج دریاچه است: ذولفقار، پودینه، پنیر، هیبت، غلامان و قنبر. 

در بین این بندها، ذولفقار از همه بزگتر و بند غلامان از همه کوچک تر می باشد. زیبا ترین و عمیق ترین بندها، بند هیبت است؛ دیوار رنگین نسبتاً مرتفع بند همراه با رنگ آبی، بلورین و شفاف، صحنهء شگفت انگیزی را به نمایش می گذارد. بند هیبت با آبی به رنگ یاقوت سبز خود در برابر تپه های عقیم و لایزرعی که زمینهء در یاچه را تشکیل می دهد چون جواهری می درخشد. بند پودینه بعد از هیبت با دیوار سفیدی چون پنیر دارای زیبایی خاص است.
آب بند امیر از چشمهء معروف به " کپرک" سرچشمه می گیرد که تقریباً 9 مایل از منطقهء حفاظت شدهء بند امیر فاصله دارد. ذولفقار بالا ترین و بزرگترین بند است و تقریبا 4 مایل طول دارد. دومین بند، بند پنیر است که بلا فاصله در زیر بند ذولفقار قرار دارد و تقریباً 150 یارد عرض دارد.
چهارمین بند، بند قنبر است که آبگیر کوچکی است. پنجمین بند، بند غلامان است که سه چهارم یک مایل طول دارد.
رود بند امیر: این رود خانه از ذخیره های بزرگ آبی بند ها که از چشمهء " کپرک" در شمال بند ذولفقاردر رشتهء کوه های بند امیر سرچشمه گرفته اند، شروع می شود.
رود بند امیر با آب صاف و زلال خویش منبع برکات بزرگی تا ساحات بلخ، سرپل، قسمتی از جوزجان و مزار شریف می باشد.
در انتهای مسیرخود به هژده نهر معروف تقسیم می شود که زمین ها و صحراهای وسیع زراعتی صفحات شمال از آن آبیاری و تغذیه می شوند. البته شکل و سیمای رود خانه در امتداد مسیر طولانی اش تا شمال، تغییر می کند. هر قدر که از خاستگاهش " بند امیر" دور تر می شود، بزرگتر و حجیم تر می شود. رودهای خوردو کوچک فراوانی از سلسله های بابا، متن دره ها و چشمه سارها به آن می ریزند و در بزرگی آن کمک می کنند.

هامون پوزک

نام دریاچه‌ای فصلی در مرز افغانستان و ایران است.

مساحت کل این هامون حدود 1600 کیلومتر مربع می‌باشد که از این مساحت 350 کیلومتر مربع داخل کشور ایران و بقیه متعلق به کشور افغانستان است.

هامون پوزک که از رودی در داخل خاک افغانستان و رودخانه‌های فصلی دیگر آبگیری می‌شود و در اکثر مواقع دارای آب بوده و از کیفیت مناسبی برخوردار می‌باشد.

پوزک در داخل خاک ایران بصورت چند برکه از هم جدا وجود دارد که در مواقع پرآبی به یکدیگر می‌پیوندند.

بزرگ‌ترین این برکه‌ها چونگ خرگوشی با وسعتی حدود 3000 هکتار در نزدیکی مرز شرقی ایران واقع شده‌است. بیشینه ی ژرفای آب آن از سه متر بیشتر نیست.

هامون دارای سه بخش هامون پوزک، هامون صابوری (شاپوری) و هامون هیرمند است. بطور کلی تالابهای دریاچه هامون یعنی تالاب هامون هیرمند، پوزک و صابری دارای عمق متوسط بین 1 تا 5 متر می‌باشد.

        هیرمند در صفر مرزی ایران و افغانستان

چاه نیمه  : چاه نیمه هاچاله‌های طبیعی بزرگی درفاصله 50 کیلومتری شهر زابل و 5 کیلومتری شهرستان زهک ودر کنار روستای قلعه نوی قرا دارد. آب مازاد رودخانه هیرمند توسط کانالی به آن هدایت می‌شود. گنجایش آب این مخازن 700 میلیون متر مکعب است که چاه نیمه ها(1،2،3)به صورت دریاچه مصنوعی در آمده‌است.وچاه نیمه چهارم به ادامه آنها به ظرفیت چند برابر هر سه چاه نیمه دیگر ساخته شده که ملیاردها متر مکعب آب را در خود ذخیره مینماید.

   "چاه نیمه اول " سیراب از سهمیه  آب تالاب بین المللی هامون

چاه نیمه دوم

           چاه نیمه سوم

چاه نیمه -چهارم